گزارش کلام تازه از شرایط پیش روی دولت آینده / مستاجر بعدی پاستور
- شناسه خبر: 15799
- تاریخ و زمان ارسال: ۶ خرداد ۱۴۰۰ ساعت ۱۳:۱۶
- نویسنده: اتاق خبر کلام تازه
کلام تازه | چیزی تا برگزاری سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری باقی نمانده و یکی از موضوعاتی که در خصوص انتخابات پیش‌رو وجود دارد، میزان مشارکت مردم در انتخابات آینده با توجه به وضعیت فعلی کشور است. کلام تازه تلاش کرده است در گفتوگو با چهره‌های شاخص عرصه سیاست در کشور، تا حدودی به این سوالات پاسخ دهد.
چیزی تا برگزاری سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری باقی نمانده و دولت دوم حسن روحانی ماه‌های آخر خود را سپری می‌کند و در محافل مختلف رسمی و غیررسمی و نخبگانی و غیرنخبگانی، حرف و حدیث‌های انتخاباتی حسابی داغ شده است.
یکی از موضوعاتی که در خصوص انتخابات پیش‌رو وجود دارد، میزان مشارکت مردم در انتخابات آینده با توجه به وضعیت فعلی کشور است. اینکه آیا مردم دل و رمقی برای حضور در انتخابات دارند یا خیر؟ آیا اصولاً می‌توان برای بهتر شدن وضعیت به دولت آینده دل بست؟ دولت بعدی ریشه مشکلات فعلی کشور را کجا باید جست‌و‌جو کند؟ آیا با توجه به اعلام نامزدی برخی افراد دارای سابقه فعالیت‌های نظامی، دولت بعدی دولت نظامی خواهد بود؟ آیا شورای نگهبان این بار در تایید صلاحیت‌ها یا به عبارت بهتر احراز صلاحیت نامزدها، با دست و دل‌بازی بیشتری عمل می‌کند؟
همه این‌ها، سوالاتی است که برای یافتن پاسخ‌شان باید منتظر روزها و هفته‌های آینده بود اما کلام تازه سعی کرده است در گفتوگو با چهره‌های شاخص عرصه سیاست در کشور، تا حدودی به این سوالات پاسخ دهد.
غلامحسین کرباسچی: اختلاف میان قوا، ریشه همه مشکلات است
غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی که از سال ۶۱ تا ۶۸ استاندار اصفهان و از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۷ به مدت ۱۰ سال شهردار تهران بوده و از چهره‌های شاخص سیاسی محسوب می‌شود. وقتی صحبت از انتخابات ریاست جمهوری پیش‌رو و رئیس جمهور آینده به میان می‌آید، به اختلافات و ناهماهنگی‌هایی که بعضاً میان روسای قوای سهگانه وجود دارد، اشاره کرده و می‌گوید: در قانون اساسی، یکی از وظایف رئیس جمهور، تنظیم روابط قوای سهگانه است که در ارتباط با این مساله برخی جنبه‌های حقوقی گاهاً مدنظر قرار می‌گیرد اما آن‌چه در متن قانون اساسی وجود دارد، با عقل و تدبیر سازگارتر است.
وی گفت: در ابتدای دولت آقای روحانی در جلسه‌ای که با سیاسیون داشتیم، به این مساله اشاره کردم اما مورد توجه قرار نگرفت و آن مساله این بود که رئیس جمهور باید مسئول ایجاد هماهنگی، همراهی و یک‌پارچگی در کشور باشد یعنی قوای سهگانه را در این جهت هماهنگ کند.
کرباسچی ادامه داد: همان اوایل کار به آقای روحانی گفتم توقع این است که اگر رئیس جمهور قائل به گفتوگو، هماهنگی و یک‌پارچگی است و وقتی می‌تواند با قدرت‌های جهانی بنشیند و پیروز باشد، با نیروهای سیاسی داخلی نیز باید همین کار را بکند.
دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی افزود: فاصله آقای رئیسی، لاریجانی و قالیباف با روحانی و رئیس جمهور از فاصله اوباما، بایدن، ترامپ، مکرون، انگیس و روسیه با جمهوری اسلامی که بیشتر نیست. اگر دولت توانسته آن فاصله را با گفتوگو پُر کند، این فاصله را هم می‌تواند پُر کند.
کرباسچی این مساله یعنی فاصله و اختلاف میان قوا را ریشه همه مشکلات دانسته و می‌گوید: این ناهماهنگی بین قوا مردم را خسته کرده است. مردم از صبح که به پا می‌خیزند باید ببیند رئیس جمهور چه گفته است و پشت‌بند آن رئیس قوه قضاییه و رئیس مجلس چه اظهاراتی داشته‌اند. هر چند در ظاهر در این جنگ و دعوا، یک نفر پیروز و یک نفر شکست می‌خورد ولی آن‌چه اتفاق می‌‌افتد این است که تصمیمات کشور، هماهنگ و یک‌پارچه و در جهت منافع مردم نیست و دود آن نهایتاً به چشم مردم می‌رود. مثلا دولت یک تصمیمی می‌گیرد و نرخ کالایی بالا یا پایین می‌رود و ظهر با داد و فریاد در مجلس یا اظهار نظر رئیس مجلس، اتفاقی که قرار بوده با تصمیم دولت بیفتد، برعکس می‌شود. یا مثلا قرار است کارخانه‌ای در جایی افتتاح شود و قاعدتا وزیر، استاندار یا مسئولان مربوطه باید بروند و مشکلات را بررسی کنند اما به یک‌باره رئیس قوه قضاییه می‌گوید فلان کارخانه باید ظرف یک هفته راه‌اندازی شود.
کلام تازه را در تلگرام دنبال کنید
ایجاد گفت‌وگوی ملی در کشور ، چالش اصلی رئیس جمهور آینده
کرباسچی دوباره به عقب باز می‌گردد و می‌گوید: ۷ سال پیش وقتی در آن جلسه این موضوع را به آقای رئیس جمهور گفتم، اتفاقاً آقای مصباحی‌مقدم ناراحت شد و از جلسه بیرون رفت. در آن جلسه به رئیس جمهور گفتم در شعارهای انتخاباتی، قول رفع حصر را داده اما قول می‌دهم اگر گفت‌وگوی ملی را در داخل کشور راه بیندازید، حتی همان‌هایی که در حصر هستند حاضرند هیچ کاری نکنید تا از حصر بیرون بیایند.
وی معتقد است: اگر گفت و گوی ملی در کشور ایجاد و درگیری بین مسئولان توسط رئیس جمهور حل و فصل شود، ۸۰ درصد مشکلات کشور به راحتی و به نفع مردم برطرف خواهد شد اما متاسفانه در بسیاری جاها و مواقع، کار مردم را بین دو سنگ آسیاب می‌گذاریم. مهم‌ترین چیزی که رئیس جمهور آینده ایران باید در نظر بگیرد، فارغ از اینکه چه کسی باشد، این است که تنها مدیر قوه اجراییه نیست و غیر از قوه اجراییه، یک وظیفه‌ای قانون اساسی بر عهده‌اش گذاشته که فقط جنبه حقوقی و باید و نباید ندارد کما اینکه ممکن است آن جنبه‌ها را هم داشته‌باشد اما مفهوم کلی آن این است که رئیس جمهور باید عامل هماهنگی و یک‌پارچگی تصمیمات و آن‌چه برای اداره کشور لازم است باشد.
کرباسچی هم‌چنین درباره اعلام کاندیداتوری برخی نظامیان هم‌چون سردار سعید محمد در انتخابات ریاست جمهوری پیش‌رو گفت: ایشان را نمی‌شناسم و گمان هم نمی‌کنم سابقه سیاسی داشته باشد و تا پیش از چند ماه اخیر اسم‌شان را نشنیده بودم. در قانون اساسی یکی از شرایط رئیس جمهور این است که جزو رجال سیاسی باشد و تشخیص آن با مسئولان ذی‌ربط است. اگر سبقه‌ی نظامی‌گری کسی طوری باشد که متصل به سبقه سیاسی شود مانند اینکه فردی سابقه کار امنیتی و نظامی دارد اما سال‌های سال در وادی سیاست قدم زده، می‌توان چنین فردی را رجل سیاسی تلقی کرد مانند آقای حجاریان که جزو بنیان‌گذاران وزارت اطلاعات بود اما کسی به عنوان آدم امنیتی او را نمی‌شناسد و به عنوان چهره سیاسی تلقی می‌شود. اگر کسی از این حالت سیاسی برخوردار باشد که تلقی شخصیت سیاسی شود، بعید می‌دانم شورای نگهبان صلاحیت چنین کسی را رد کند.
دبیر کل حزب کارگزاران سازندگی اشاره‌ای هم به تایید صلاحیت‌ها از سوی شورای نگهبان کرده و می‌گوید: به هر صورت کسانی که در انتخابات شرکت می‌کنند و می‌خواهند رای بدهند، در واقع مجبور هستند و کس دیگری جز شورای نگهبان برای تایید صلاحیت نیست و شورای نگهبان است که تشخیص می‌دهد نامزدها جزو رجال سیاسی هستند یا خیر. سازوکار نامزدی افراد برای انتخابات ریاست جمهوری در کشورهای مختلف متفاوت است اما خیلی بهتر بود در کشورمان انتخاب نامزدها را به عهده شورای نگهبان نمی‌گذاشتیم و سازوکاری مانند آن‌چه در دنیا معمول است پیش می‌گرفتیم.
وی افزود: شورای نگهبان باید ملاحظه کند. به نظرم اگر مسائلی که در انتخابات از سوی شورای نگهبان و وزارت کشور پیش می‌آید برای مردم به صورت شفاف بیان شود، به اعتماد مردم لطمه وارد نمی‌شود اما اگر مردم احساس کنند یک جریان سیاسی یا جریان خاصی، پشت پرده یک تصمیمی قرار دارد که از آن‌ها پنهان می‌کند یا علنی حرف نمی‌زند، به طور قطع اعتماد عمومی را نمی‌توان جلب کرد. مثلا وقتی شورای نگهبان می‌گوید فلان نامزد انتخابات صلاحیت ندارد باید اعلام کند چرا صلاحیت وجود ندارد. اگر تصمیمات شفاف به مردم اعلام شود، مردم نیز برای همکاری و رای دادن، رغبت نشان می‌دهند اما اگر تصمیمات پشت پرده گرفته شود و از مردم هم بخواهند این تصمیمات را تایید کنند، کمکی به انتخابات نمی‌کند.
این گفتگو در ویژه‌نامه نوروزی کلام تازه به چاپ رسیده است
برای تهیه‌ی این ویژه‌نامه به اینجا مراجعه فرمایید
محمدعلی ابطحی: مردم اگر حس کنند، تاثیرگذار هستند پای صندوق رأی می‌آیند
قرار است خرداد ۱۴۰۰ سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری برگزار شود اما میزان مشارکت مردم و اینکه آیا حضور مردم پای صندوق‌های رأی پرشور خواهد بود یا خیر محل سوال و ابهام واقع شده است. آیا مردم مانند دوره‌های گذشته، حداکثری پای صندوق‌های رأی حاضر می‌شوند؟ استدلال‌هایی که مبتنی بر حضور نه چندان زیاد مردم برای حضور در انتخابات است، مبتنی بر چیست؟ آیا دولت بعدی در شرایط خوبی کشور را تحویل می‌گیرد؟ آیا تا پایان دولت روحانی، موضوع هسته‌ای، برجام و رفع تحریم‌ها به سرانجام می‌رسد؟ آیا روحانی حاضر می‌شود در ماه‌های باقی مانده تا پایان عمر دولتش، برای رفع تحریم‌ها هم‌چون گذشته اقدام کند؟ اگر قرار باشد مشکلات داخلی کشور با اتخاذ سیاست خارجی مناسب حل شود، دست دولت در اتخاذ سیاست مورد نظر خود چه میزان باز است؟ و چندین و چند سوال و اما و اگر دیگر که در ادامه‌ی این گزارش در گفتوگو با حجت‌الاسلام محمدعلی ابطحی که ریاست دفتر رئیس دفتر جمهور در دولت اصلاحات را برعهده داشت، سعی کردیم به بررسی آن بپردازیم.
ابطحی در پاسخ به این سوال که در چه صورتی حضور مردم در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، گسترده خواهد بود گفت: برگزاری انتخابات پرشور نیازمند زمینه لازم است و فراهم کردن چنین زمینه‌ای، کاری سهل و ممتنع است و طبیعتاً انتخابات به مشارکت کننده نیاز دارد تا پرشور باشد.
او که در دولت دوم اصلاحات، معاون امور حقوقی و مجلس رئیس جمهور بود، معتقد است: مردم باید حس کنند که می‌توانند با حضور در انتخابات، تغییر و تاثیری در شرایط کشور و بهبود وضعیت موجود بوجود بیاورند یا به عبارت بهتر، مردم نقش جدی داشته باشند. متاسفانه آن‌چه که چشم‌انداز انتخابات کم شوری را ایجاب می کند، این است که بخش زیادی از مردم و تفکرات زیادی از جامعه اعم از سیاسی و اجتماعی، نادیده گرفته شده‌اند و اساسا نوع تفکرات و سبک زندگی و سیاست‌ورزی آن‌ها چون مقبول یک عده کم رنگ ولی پر قدرت در داخل حکومت نیست، علاقمند نیستند که حضوری در انتخابات داشته باشند.
اختیارات ریاست جمهوری کم اما توقعات زیاد است
او می‌گوید: اگر یک پدیده‌ای در انتخابات بوجود بیاید و این پدیده به مردم انگیزه‌ای بدهد و مردم حس کنند که می‌توانند تاثیرگذار باشند، قطعاً انتخابات پرشور می‌شود. انتخابات پرشور نیز با مردم و مشارکت کننده پر جمعیت شکل می‌گیرد و راه‌های آمدن مردم به پای صندوق‌های رای، راه‌های دستوری نیست. چندین بار این تجربه در کشور شد و آدم‌هایی نامزد شدند که مردم حس کردند قرار است تغییراتی ایجاد شود. البته افرادی که نامزد می‌شوند و شعارهایی می‌دهند باید بتوانند شعارهای خود را واقعاً عملیاتی کنند و این نیازمند یک سری تعهدات است.
وی ادامه می‌دهد: البته یک مقداری مشکل حقوقی وجود دارد به طوری که اختیارات در ریاست جمهوری کم اما توقعات زیاد است و تمام این مسائل به نوعی دست به دست هم می‌هد تا انتخابات پرشور نباشد.
هیچ کدام از روسای جمهور، قدرت لازم را نداشته‌اند
ابطحی در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود دولت آینده فاجعه و ویرانه‌ای را در حوزه سیاست، اقتصاد، فرهنگ و … از دولت دوازدهم تحویل خواهد گرفت، می‌گوید: هر کسی که فکر می‌کند شرایط برایش مهیا است باید وارد میدان شود. این حرفا یک جنگ روانی است تا توقعات جامعه را از خود کم کنند. کسی که فکر می‌کند قرار است خرابه تحویل بگیرد و نمی‌تواند این خرابه را درست کند، نباید وارد میدان شود ولی اگر کسی فکر می‌کند خرابه نیست و شرایط خوب است یا توانایی درست کردن شرایط را دارد، حق دارد به میدان بیاید تا مردم او را انتخاب کنند.
او که گفته می‌شود نخستین سیاست‌مدار ایرانی است که از اینترنت و وبلاگ استفاده کرده است، در پاسخ به این سوال که اصلاح‌طلبان معتقدند دولت به ویژه در تحولات خارجی اصولاً قدرتی ندارد گفت: در مورد تحولات داخلی نیز همین‌طور است. همه روسای جمهوری با انواع سلایق و افکار، و مجموعه‌ای که قدرت دست‌شان است، غیرقابل تحمل تلقی می‌شوند. این بدان معناست که قدرتی برای تغییر جدی در رفتارها، در اختیار هیچ کدام از روسای جمهوری با سلایق مختلف وجود نداشته است و به همین دلیل معتقدم باید تناسبی بین مسئولیت و قدرت وجود داشته باشد. اینکه قدرت در اختیار یک مجموعه‌ای نباشد طبیعی است مشکلات حل نمی‌شود و در نتیجه انتخابات پرشور نخواهد بود.
در هیچ دولتی به اندازه دولت احمدی‌نژاد وادادگی سیاست خارجی وجود نداشت
ابطحی که از اعضای مجمع روحانیون مبارز نیز به شمار می‌رود، درباره اینکه اصول‌گراها معتقدند مذاکره کننده بهتری نسبت به اصلاح‌طلبان هستند، می‌گوید: اصول‌گراها نمی‌توانند از نظر سیاسی یک مغازه دونبش داشته باشند که در این مغازه هم شعارهای انقلابی‌گری، ضد آمریکایی، ضد غربی، ضد لیبرالی و مانند این‌ها بدهند و در صف اول باشند و همه مخالفان خود را به این شعار «رَمی» کنند، هم بگویند مذاکره کننده بهتری با همان‌هایی هستیم که در مقام مبارزه با آن‌ها در ردیف اول قرار داریم. نکته دوم اینکه مذاکره کننده‌ها باید به این نکته توجه داشته باشند که مذاکره با کشورهای دیگر یک بحث دو جانبه است. یعنی تنش‌زدایی هم زمان آقای هاشمی رفسنجانی و هم احمدی نژاد از شعارهای جدی بود ولی فقط در دوران آقای خاتمی، تنش‌زدایی از طرف مقابل پاسخ گرفت زیرا حس کردند واقعا اعتقاد به تنش‌زدایی وجود دارد.
او در ادامه می‌گوید:«هیچ دوره‌ای به اندازه دوره احمدی‌نژاد از نظر وادادگی سیاست خارجی وجود نداشت ولی به هیچ وجه طرف مقابل به این وادادگی‌ها پاسخ نمی‌گفت.»
کلام تازه را در اینستاگرام دنبال کنید
مجلس یازدهم؛ تنها ستاد فعال اصلاح‌طلبان
ابطحی هم‌چنین با اشاره به دوران ریاست جمهوری ترامپ گفت: یک جنبه دیگر قضیه به آن طرف مربوط است. یعنی اگر پدیده‌ای مثل ترامپ سر کار بیاید، نمی‌شود این موضوع را نادیده گرفت و فشار را بر دولتی وارد کرد که تصادفاً در دوران فردی مانند ترامپ قرار گرفته است.
او در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به روی کار آمدن بایدن احتمال گشایش امور در ماه‌های باقی مانده از دولت آقای روحانی وجود دارد یا خیر، می‌گوید: تصورم این است که کلیت نظام علاقمند به حل کردن این مشکل است و اگر روحانی هم واقعاً در این موضوع فعال و مشکلات مربوط به تحریم حل شود، به اعتقاد من از خودگذشتگی زیادی برای دولت بعدی می‌کند زیرا دولت بعدی تا مستقر شود و ایجاد روابط کند، مردم زیر بار فشارهای اقتصادی بیش از پیش رنج می‌برند.
ابطحی درباره اینکه رئیس جمهور بعدی ایران از طیف اصول‌گریان خواهد بود یا اصلاح‌طلبان گفت: کسی باید رئیس جمهور باشد که بتواند ممکلت را بعد از این دوره سخت تحریم سرپا کند. توانی که بتواند این کار را بکند خیلی مهم‌تر از آن است که منتسب به چه جریانی باشد.
خیلی از کارشناسان با توجه به اصول‌گرا بودن مجلس یازدهم، احتمال انتخاب رئیس جمهور بعدی از طیف اصول‌گرایان را قوی می‌دانند اما ابطحی نظر جالبی دارد و می‌گوید: تنها ستاد فعال برای اصلاح‌طلبان در انتخاب پیش‌رو، مجلس فعلی است و علت آن هم عملکرد این مجلس است. اولاً مجلس فعلی عملکرد زیاد جدی نداشته و عمل‌کردهایی هم که داشته معضلات و مشکلات کشور را سخت‌تر کرده است.
این گفتگو در ویژه‌نامه نوروزی کلام تازه به چاپ رسیده است
برای تهیه‌ی این ویژه‌نامه به اینجا مراجعه فرمایید
