ماهیت حقوقی قراردادهای مسکن مهر و الزامات قانونی

قراردادهای مسکن مهر، عموماً به صورت سه جانبه بین متقاضی، تعاونی مسکن یا انبوه‌ساز، و نهاد مربوطه (مانند شرکت عمران) منعقد می‌گردند. اسناد مالکیت منتج از این قراردادها به دو دسته تقسیم می‌شوند:

دسته اول: قراردادهای عادی (غیررسمی)

این دسته شامل قراردادهایی است که فرایند صدور سند رسمی در دفتر اسناد رسمی  و اداره ثبت آن بعمل نیامده است  و صرفاً به صورت فرم ج و قراردادهای تعاونی در دست افراد باقی مانده است  . مطابق قانون، این قبیل معاملات ملزم به ثبت در سامانه کاتب هستند. با توجه به مشکلات فنی در سامانه کاتب، ثبت این گونه اسناد از طریق سامانه خودنویس در حال انجام بوده با رفع مشکل فنی سامانه کاتب مجوزی برای ثبت در سامانه خودنویس وجود نخواهد داشت

دسته دوم: قراردادهای رسمی (با سند مالکیت)

این دسته شامل قراردادهایی است که منجر به صدور سند مالکیت تک‌برگی (اعم از زرد رنگ “پیش از قانون الزام به ثبت” و سبز رنگ “پس از قانون الزام به ثبت” شده‌اند. مطابق قانون، کلیه اعمال حقوقی در خصوص این املاک، از جمله  خرید و فروش، می‌بایست در سامانه کاتب به صورت پیش‌نویس ثبت و ظرف مدت 5 روز به دفاتر اسناد رسمی ارائه و به ثبت رسمی برسند. عدم رعایت این امر، موجب بی‌اثر شدن قرارداد خواهد شد.

مالیات نقل و انتقال و حق الثبت
در خصوص دسته اول (قراردادهای عادی) تنظیم وکالت بلاعزل فروش، مستلزم پرداخت مالیات نقل و انتقال نیست.

در خصوص دسته دوم (املاکی با سندمالکیت) تنظیم وکالت بلاعزل فروش، مستلزم پرداخت مالیات نقل و انتقال و حق‌الثبت است. این پرداخت، برای تفویض  وکالت‌های بعدی فروش نیز الزامی است و اعتبار مالیات و حق‌الثبت پرداختی، حداکثر 9 ماه می‌باشد.  چنانچه ظرف 9 ماه، وکالت منجر به انتقال قطعی نگردد، پرداخت مجدد مالیات نقل و انتقال و حق‌الثبت الزامی است.

نحوه اخذ سند مالکیت رسمی برای قراردادهای عادی، در شماره‌های آینده تشریح خواهد شد.