فشار تحریم و ارز بر کمبود انسولین قلمی

پایگاه خبری تحلیلی کلام تازه – مهناز اصغری | «چند هفته پیش از پزشکی شنیدم که بیماران به دلیل تحریم‌های دارویی و کمبود انسولین ممکن است به مرحله کمای دیابتی برسند.»

این جمله‌ مدتی است فکرم را به خود مشغول کرده و مدام به این فکر می‌کنم که در این شرایط اوضاع اقتصادی و تحریمی متورم، چه بر سر بیمارانی که بیماری خاص‌تری دارند خواهد آمد و هربار غیر از تاسف خوردن کاری از من بر نمی‌آید.

می‌بینم که چطور بیماران از کمبود دارو رنج می‌برند

یک فوق تخصص غدد و متابولیسم می‌گفت: بیماری دیابت عوارض بسیاری دارد مثل سکته قلبی، سکته مغزی و فراموشی. حتی شایع‌ترین کوری‌ها از همین عوارض دیابت است. بیشترین آمار دیالیزی‌ها هم از بین دیابتی‌ها هستند و…

او ادامه داد: البته اگر این بیماران با آموزش‌های صحیح مثل رعایت رژیم غذایی، ورزش و تغییر سبک زندگی آشنا شوند، دیابت هیچ عارضه‌ای برایشان نخواهد داشت هرچند در کنار همه این‌ها باید «دارو» نیز مصرف کنند. من اینجا با بیمار سروکار دارم و می‌بینم که چطور بیماران از کمبود دارو رنج می‌برند.

آنچه در مورد دیابت باید بدانیم

بیماری قند یا دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های متابولیکی است. علامت مشخصه آن میزان قند خون بالای ۱۲۰ میلی‌گرم در دسی لیتر در حالت ناشتا است و از دیگر نشانه‌های آن پرخوری و پرنوشی است.دیابت در اثر کاهش تولید انسولین در بدن یا کم شدن اثر انسولین در سوخت و ساز مواد قندی حاصل می‌شود. انسولین دو نقش بسیار مهم در بدن دارد:

الف – اکثر (نه تمام) سلول‌های بدن قادر به دریافت مستقیم مولکول‌های قند از جریان خون نیستند و برای ورود آنها به درون سلول و استفاده به‌عنوان منبع انرژی به انسولین نیاز است؛

ب – کمک به بدن برای ذخیره قند اضافی به‌صورت گلیکوژن در کبد؛ به‌اینصورت که پس از مصرف غذا که معمولا به یکباره میزان زیادی قند وارد جریان خون می‌شود، انسولین به بدن کمک می‌کند تا حدود دوسوم قند دریافت شده به شکل گلیکوژن در کبد ذخیره شده و در مواقع گرسنگی به تدریج وارد جریان خون شود.

کیفیت مناسب انسولین ایرانی

اما این روزها خبر کمبود انسولین به اصطلاح قلمی بسیار شنیده می‌شود و ترس مردم از کمیاب شدن دارو میزان تقاضا را نیز افزایش داده است.

رییس هیات مدیره انجمن دیابت ایران، با تاکید بر اینکه انسولین تولید داخل در کشور موجود است،‌ گفت: با وجود تحریم‌ها مشکل اصلی در حال حاضر تامین انسولین‌های آنالوگ و خارجی است که این هم مسئله جدید نیست.

دکتر اسدالله رجب با اشاره به اینکه مشکل کمبود انسولین موضوع تازه‌ای برای بیماران مبتلا به دیابت نیست، گفت: این کمبود انسولین در انسولین‌های وارداتی است و نه انسولین‌های تولید داخلی کشور و این موضوع جدیدی نیست؛ تقریبا بیش از یکسال است که به این کمبود اشاره شده است.

وی افزود: حدود یکسال و نیم قبل، ۳۰۰ سازمان مردم نهاد نامه‌ای برای رئیس سازمان ملل فرستادیم که در آن قید شده بود با وجود تحریم‌ها بیماران ما برای تامین دارو با مشکل مواجه‌اند. اکنون با کمبود انسولین‌های خارجی که به آن انسولین آنالوگ می‌گویند روبرو هستیم که مهم ترین عامل بروز آن، تحریم‌ها است.

وی با تاکید بر اینکه کیفیت انسولین‌های داخلی برای کنترل قندخون مبتلایان به دیابت مطلوب است، اظهار کرد: انسولین‌های تولید داخل کشور، انسولین انسانی است، همان انسولینی که اکنون در کشورهای اروپایی و آمریکا هم استفاده می‌شود. پوشش بیمه‌ای این انسولین به شکلی است که ۹۰ درصد هزینه آن را بیمه‌ها می‌پردازند.

سرنگ، قلم و پمپ ابزار تزریق انسولین هستند

رجب تاکید کرد: سرنگ، قلم و پمپ همگی ابزار تزریق انسولین هستند؛ در نتیجه لفظ انسولین قلمی اشتباه است؛ زیرا انسولین‌های تولید داخل را هم می توان با قلم تزریق کرد؛ لذا صحیح‌تر این است که گفته شود انسولین آنالوگ (تولید خارج) با کمبود مواجه است. ما معتقدیم که تنها پزشک مجاز است به عنوان یک متخصص نوع انسولین بیمار را تعیین کند. خوشبختانه در حال حاضر انسولین درکشور تولید می‌شود که اگر همین تولیدات داخلی نبود آن وقت جهت کنترل قندخون افراد مبتلا به دیابت با مشکلات  اساسی‌تری روبه رو می‌شدیم.

وی با تاکید بر لزوم آموزش‌های همگانی برای پیشگیری از بروز چنین بیماری‌های مزمنی، بیان کرد: از بحث آموزش و پیشگیری غفلت شده است؛ به عنوان مثال یکی دیگر از مشکلات ما در این حوزه نبودن نوار تست قند خون است، حتی در مواردی هم که یافت می‌شود به چند برابر قیمت اصلی باید تهیه شود. بیمه‌ها باید هزینه‌های مربوط به آموزش و پیشگیری را تقبل کنند تا از بروز هزینه‌های هنگفت ناشی از عوارض دیابت جلوگیری شود.

تاثیر تحریم‌ها بر کمبود انسولین قلمی

رئیس سازمان غذا و دارو نیز با اشاره به اینکه انسولین قلمی یکی از ارزبرترین داروهای وارداتی کشور است، گفت: کمبودهای مقطعی تنها در مورد انسولین قلمی بوده و دلیل آن مشکلات ناشی از تامین ارز و انتقال آن به شرکت های خارجی طرف قرارداد به‌دلیل تحریم های ضد انسانی دشمنان ملت ایران است.

 دکتر محمدرضا شانه ساز اظهار کرد: امروز ۲ محموله از انواع انسولین قلمی از گمرک ترخیص شده است و طی هفته جاری به نسبت آمار بیماران سراسر کشور بین داروخانه های منتخب توزیع می‌شود. همچنین محموله های بعدی این دارو طی فواصل زمانی وارد کشور خواهد شد.
 
وی دلیل عرضه انسولین قلمی را به صورت سهمیه‌ای، مدیریت بهینه توزیع این دارو  عنوان کرد و افزود: بیماران می‌توانند با مراجعه به داروخانه های منتخب انسولین خود را تهیه کنند.
 
معاون وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: تحریم، واردات برخی از داروها و تجهیزات پزشکی را با مشکلات عدیده مواجه کرده است و در مقاطعی واردات انسولین با وقفه صورت می‌گیرد، به بیماران توصیه می کنیم با مشورت پزشک خود بجای قلم از ویال انسولین رگولار و NPH که هیچ تفاوتی با انسولین پن ( قلمی ) ندارد و به وفور در بازار یافت می شود، استفاده کنند.

وی عنوان کرد: با توجه به تفاوت فاحش قیمت این دارو در داخل نسبت به سایر کشورهای منطقه، ان شاءالله در آینده نزدیک این دارو براساس کد ملی بیماران توزیع خواهد شد تا دیگر نگرانی از بابت تهیه آن احساس نکنند.

بنابر اعلام روابط عمومی سازمان غذا و دارو، به گفته شانه ساز، انواع قلم های این دارو تاپایان سال  آینده در داخل تولید و نیاز کشور برطرف خواهد شد.

مردم می‌توانند انسولین‌های رگولار، NPH  و ایزوفان را تهیه کنند

شایان ذکر است هفته گذشته نیز مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو جزئیات چرایی کمبود انسولین قلمی را تشریح کرد.

سید حیدر محمدی در خصوص وضعیت تولید انسولین قلمی و علت برخی کمبودها در این حوزه، اظهار کرد: در حال حاضر انسولین رگولار و NPH را داریم و میزان موجودی آن کافی است. منتهی انسولین‌ها با توجه به بحث تحریم‌ها و مشکل نقل و انتقال ارز مقداری دچار کمبود شده است. البته از آنجایی که جایگزین آن در بازار وجود دارد، مشکلی پیش نمی‌آید و مردم می‌توانند انسولین‌های رگولار، NPH و ایزوفان را تهیه کنند.

وی افزود: منتهی برای کسانی که فقط تمایل به استفاده از انسولین قلمی دارند، نمونه تولید داخلی این نوع انسولین وارد بازار شده و در کشور وجود دارد و روز بهروز بر تعداد آن افزوده می‌شود. از طرفی واردات این نوع انسولین را هم در یک ماه گذشته افزایش داده‌ایم.

محمدی تصریح کرد: معمولاً از هر یک از انواع و بِرَندهای مختلف انسولین قلمی ماهیانه حدود ۷۰۰ هزار تا در کشور مصرف داریم که مصرف آن به دلیل اینکه نمونه خارجی آن وارد پوشش بیمه‌ای شد، بسیار زیاد شد و متأسفانه مصرف نمونه‌های انسولین ویالی تولید داخل کاهش یافت.

مشکل کمبود رفع می‌شود

وی با تاکید بر اینکه معتقدم پوشش بیمه‌ای انسولین قلمی خارجی و وارداتی سیاست اشتباهی بود، گفت: باید تفاوتی میان پوشش بیمه‌ای انسولین‌های وارداتی با نمونه‌های انسولین تولید داخلی وجود داشته باشد. به هر حال کاری بود که انجام شد و به تبع آن مردم هم به سمت مصرف انسولین قلمی خارجی رفتند. به هر حال ما به تولیدکنندگان انسولین قلمی در کشور اعلام کرده‌ایم که تولید انسولین قلمی را افزایش دهند و مبلغ آن را هم پایین‌تر آوریم تا به سازمان‌های بیمه گر فشاری وارد نشود، اما در حال حاضر با مقدار انسولین قلمی که واردات کرده‌ایم و تولید هم در حال افزایش است، مشکل کمبود رفع می‌شود.

محمدی با بیان اینکه ظرفیت تولیدمان در حوزه انسولین قلمی در ابتدا کم بود، افزود: البته در حال حاضر و به مرور زمان میزان آن به ماهیانه حدود ۲۰۰ هزار تا می‌رسد که به تدریج مقدار آن هم افزایش خواهد یافت.

وی در پایان‌بندی صحبت‌های خود گفت: بازنگری در سیاست پوشش بیمه‌ای انسولین قلمی خارجی باید اتفاق بیفتد، اما به شرط اینکه تمام سیستم‌های مؤثر در این حوزه موافق باشند و باید در شورای عالی بیمه تصمیم گیری شود و البته به شرط اینکه تولیدکنندگان داخلی بتوانند میزان مورد نیاز برای مصرف کشور را در این حوزه تأمین کنند، البته ویال آن اکنون موجود است، در عین حال انسولین قلمی هم در میان داروخانه‌های منتخب توزیع می‌شود.