تمام آنچه باید راجع به آزادراه مشهد – چناران بدانید
- شناسه خبر: 17697
- تاریخ و زمان ارسال: ۱۲ مرداد ۱۴۰۰ ساعت ۱۲:۵۵
- نویسنده: انسیه سروش
کلام تازه | مسیرهای خروجی کلان‌شهر مشهد ظرفیت لازم برای تحمل ترافیک خودروها هنگام ورود و خروج به این شهر را ندارد، موضوعی که در ایام آخر هفته، روزهای تعطیل و مناسبت‌های خاص به طور مشهود رخ نمایی می‌کند. یکی از پروژه‌هایی که بناست این بارِ ترافیکی را کاهش دهد، آزاد راه مشهد- چناران- قوچان است.
به گزارش کلام تازه، ساخت آزاد راه مشهد- چناران- قوچان از شهریور۹۶ به صورت رسمی با مشارکت وزارت راه و شهرسازی و آستان‌قدس رضوی، آغاز شد و بنا بود در مدت زمان ۳۶ ماه وزارت راه و شهرسازی با تملیک زمین مورد نیاز، ۳۰ درصد اجرای طرح را بر عهده بگیرد و آستان‌قدس رضوی ۷۰ درصد را بر عهده داشته باشد. البته شرایط رسمی عملیات اجرایی این پروژه از ابتدای سال ۹۸ شروع شد و پیش از آن، مراحل ابلاغ پروژه و توافقات لازم و ترک تشریفات در حال انجام بود.
آزاد راه مشهد – چناران به طول حدود ۵۰ کیلومتر، ۶ خط که دارای ۳ باند رفت و ۳ باند برگشت، جدای از یکدیگر و همچنین یک باند توقف به همراه جزیره میانی و بدون تقاطع همسطح و برای تردد خودروها با سرعت ۱۳۰ کیلومتر در ساعت طراحی شده است. این راهگذر از میدان نمایشگاه آغاز و پس از عبور از کنار شهرک صنعتی و فاز دوم شهر گلبهار، به کنارگذر چناران متصل میشود. به این ترتیب مسیر این آزاد راه از میدان نمایشگاه، بزرگراه‌های میثاق، امام علی(ع)، وکیل‌آباد و نیز کنارگذر جنوبی مشهد می‌گذرد که می‌تواند با توزیع بار ترافیکی در بین بزرگراه‌های مذکور، از تعداد تردد در بزرگراه مشهد – چناران بکاهد.
کارفرمای این پروژه، شرکت احداث، نگهداری و بهره‌برداری و انتقال آزاد راه مشهد – چناران – قوچان زیرمجموعه بنیاد بهره‌وری موقوفات آستان‌قدس رضوی است. از طرفی مجریِ طرحِ کلِ مسیر، شرکت مسکن و عمران قدس رضوی می‌باشد که به منظور تسریع در اجرا، قطعه اول به طول ۱۳ کیلومتر و قطعه سوم به طول ۱۵ کیلومتر به پیمانکاران تراز اول کشور و دارای رتبه از سازمان برنامه و بودجه واگذار شده و مابقی پروژه در قطعات ۲ و ۴ توسط شرکت مسکن و عمران قدس رضوی در حال انجام است.
نقش آزاد راه مشهد-چناران در توسعه و رشد منطقه
با بهره‌برداری از آزاد راه مشهد چناران، شاهد رونق فعالیت‌های تولیدی در منطقه به دلیل ایجاد تسهیلات جدید حمل و نقل با توجه به پتانسیل‌های موجود، تبدیل آن از حالت بالقوه به بالفعل و از طرفی بالا رفتن سطح رفاه زندگی و سطح فرهنگی منطقه به خاطر تسهیل در ارتباطات خواهیم بود.
این گزارش در شماره نوروزی کلام تازه به چاپ رسیده است.
برای دریافت این شماره اینجا کلیک کنید
احداث این آزاد راه علاوه بر این که زمینه توسعه و برخورداری بهتر اهالی منطقه از خدماتی مانند بهداشت و آموزش را فراهم می کند، از مهاجرت ساکنین این مناطق به شهرهای مجاور نیز جلوگیری خواهد کرد.
ضمن این که استفاده بهینه و افزایش بهره‌وری آزاد راه کنارگذر شمالی مشهد، سبب بهبود کیفیت تردد در افق ۱۰ ساله، کاهش تصادفات به میزان ۴۰ درصد، کمتر شدن زمان سفر با ارزش میانگین روزانه حدود ۱۰ میلیارد ریال میشود و حل معضل ورودی شهر مقدس مشهد از سمت غرب را در پی خواهد داشت.
تسهیل سفر برای زائران بارگاه منور رضوی از طریق احداث آزادراهی ایمن و با کیفیت که سبب کاهش تصادفات، کاهش زمان سفر و هزینه‌های سوخت و استهلاک خودرو میشود، از دیگر مزیت‌های راه‌اندازی پروژه آزاد راه مشهد – چناران است.
پروژه آزاد راه مشهد – چناران با افزایش عملیات اجرایی، علاوه بر ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم، از طریق تسریع در اجرا و بهره‌برداری از پروژه در حوزه‌های راه‌سازی و استفاده از مصالح و توان داخلی، فعال شدن حوزه‌های تولیدی در مجاورت این کارگاه مانند کارخانه تولید آسفالت، تولید مصالح و افزایش تولید و متعاقباً افزایش سرعت عملیات اجرایی، باعث شده است جهش تولید در راستای پیشرفت چشمگیر پروژه نمود عینی پیدا کند. در واقع با بهره‌برداری از این پروژه، علاوه بر عمران و آبادانی کشور، شاهد رشد اقتصادی منطقه نیز خواهیم بود.
دسترسی شرط تحقق توسعه اقتصادی
یکی از اساتید اقتصاد دانشگاه مشهد این‌گونه عنوان می‌کند: در مبحث اقتصادی و به طور خاص توسعه اقتصادی، بیان میشود که توسعه اقتصادیِ هر منطقه، یک فرآیند چند بعدی است و اولین شرط تحقق هر کدام از این ابعاد موضوع دسترسی است و در حقیقت توسعه اقتصادی براساس ظرفیت‌های موجود اتفاق می‌افتد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها زیرساخت‌های ارتباطی و حمل و نقل است. بدون شک بزرگراه مشهد – چناران علاوه بر مزایایی که برای شهر مشهد به دلیل کاهش ترافیک آن از سمت غرب خواهد داشت، تاثیرات مستقیمی بر GDP، رشد اقتصادی و رفاه عمومی در چناران و مناطق توریستی اطراف آن دارد.
مهدی منصوری بیدکانی ادامه می‌دهد: این مطالب در صورتی به واقعیت تبدیل میشود که مسئولین، دولتمردان و مجری طرح زیرساخت‌های لازم را فراهم و برای مسائلی همچون تملک اراضی شخصی و دولتی، اراضی اوقافی و آستانه‌ای و مشکلات مربوط به خطوط انتقال نیرو قبل از ورود به فاز اجرایی، چاره‌ای اندیشیده باشند.
بیشتر بخوانید: بخشی از آزادراه مشهد-چناران به بهره‌برداری می‌رسد
وی درخصوص اعتبار تخصیص داده شده به این طرح ابراز می‌کند: با اطلاعاتی که من از این طرح دارم، بعید می‌دانم با این میزان از اعتبار طرح به طور کامل اجرا شود و فکر می‌کنم با هزینه‌ای نزدیک به دو برابر اعتبار در نظر گرفته شده، باید بودجه تعریف شود و نمایندگان استان موظفند که این مطلب را در کمیسیون‌های مربوطه مطرح کنند تا اعتبار لازم برای به پایان رساندن طرح اختصاص یابد.
این عضو دیده بان شفافیت و عدالت جمهوری اسلامی با اشاره به وجود دو آزاد راه مشهد، باغچه و کنارگذر شمالی مشهد در خراسان‌رضوی و تاثیرات آن‌ها، ادامه می‌دهد: آزادراه مشهد – چناران به طور ملموس بر GDP تاثیرات ویژه و غیرقابل اغماضی دارد. در استان‌های خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان (در شرق کشور) بیش از نود درصد جابجایی کالا از طریق ناوگان حمل و نقل جاده‌ای انجام میشود. از طرفی با توجه به موقعیت استراتژیک استان خراسان رضوی و بهره‌مندی از مرزهای اقتصادی که با کشورهای همسایه وجود دارد و همچنین به عنوان یک منطقه استراتژیک اقتصادی زیارتی، وجود آزادراه‌ها و یا محورهای ترافیکی می‌تواند موقعیت جغرافیایی استان، مشهد و به طور خاص شهرستان چناران را تحت تاثیر قرار دهد و توسعه اقتصادی آن را بهبود بخشد.
وی در سخنانی به تصریح تاثیر حمل و نقل بر توسعه اقتصادی می‌پردازد و می‌گوید: تاسیسات حمل و نقل می‌تواند به طور مستقیم و غیر مستقیم در توسعه اقتصادی مشارکت داشته باشد و این روند در سه مسیر مختلف انجام میشود. افزایش تولید کلیه بخش‌های تولیدی، ارتقای تسریع فناورانه در اقتصادها و افزایش سوددهی کسب و کارهایی که توسط حمل و نقل با یکدیگر متصل هستند، چه با افزایش حوزه فروش آن‌ها و چه با کاهش هزینه‌های حمل و نقل و فروش محصول.
منصوری بیدکانی عنوان می‌کند: ایجاد یک سیستم جامع حمل و نقل از جایگاه ویژه‌ای در توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه برخوردار است چرا که حمل و نقل از بخش‌های مهم زیربنایی محسوب میشود و بر بسیاری از حوزه‌های دیگر هم تاثیر گذاشته و امکان بهره‌وری مناسب از منابع و استعدادهای جامعه و پیشرفت بسیاری از طرح‌های کارساز منطقه را فراهم می‌کند. همچنین بهبود حمل و نقل موجب ذخیره هزینه و زمان برای کاربران شبکه حمل و نقل میشود.
حمل و نقل، حلقه اتصال صنایع مختلف
وی اظهار داشت: اگر امروزه در جهان از خدمات حمل و نقل تحت عنوان صنعت یاد میشود، باید توجه کنیم که این امر نشان از گستردگی و اهمیت این خدمات به عنوان حلقه اتصال صنایع با یکدیگر و عامل ارتباط بین بازارهای مصرف و بازارهای تولید است. بر همین اساس، همبستگی و پیوند میان نظام حمل و نقل و فرآیند توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع آنچنان حساس و پیچیده است که کارشناسان اقتصادی، صنعت حمل و نقل را به عنوان نیرو محرکه توسعه دانسته و کارآمدی و توانمندی آن را زمینه‌ساز توسعه پایدار می‌دانند.
کلام تازه را در اینستاگرام دنبال کنید
آزاد راه مشهد- چناران؛ معیار توسعه یافتگی چناران
منصوری بیدکانی ابراز می‌کند: حمل و نقل یکی از اجزای مهم اقتصاد ملی محسوب میشود و به دلیل داشتن نقش زیربنایی تاثیر فراوانی بر رشد اقتصادی کشور دارد. آنچه که بسیار حائز اهمیت است، برخورداری هر چه سریع‌تر از شبکه حمل و نقل آزاد راه مشهد – چناران است که می‌تواند به طور سازمان یافته یکی از معیارهای اصلی میزان توسعه یافتگی چناران محسوب شود.
وی با بیان اینکه حمل و نقل جاده‌ای به طور فزاینده در تحرک و پویایی پایدار کالاها و نیز مردم اطراف جهان موثر است، بیان می‌کند: بر همین اساس بهره‌مندی از این آزاد راه در چناران، علاوه بر بهبود شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی در این بخش، نقش موثری بر رونق دیگر بخش‌های اقتصاد دارد. همچنین بسترهای مناسب حمل و نقل و ترابری ضمن ایجاد امکان بهره‌برداری از قابلیت حمل و نقل و ترانزیت بین‌المللی، فرصت‌های ارزنده‌ای جهت اعمال نقش فعال در معاملات بین شهری، بین استانی و حتی به واسطه پتانسیل‌های مزیت مطلق و نسبی که در منطقه چناران وجود دارد در سطح بین‌المللی را فراهم می‌کند. چناران دارای ظرفیت‌های بسیاری در زمینه توریسم پذیری است که اگر در این حوزه با برنامه‌ریزی عمل شود، می‌توان از پتانسیل اخلمد به عنوان یکی از شاخص‌های مطلق اکوتوریسم استفاده کرد.
مشکلات در مسیر آزاد راه
از جمله مسائلی که در ساخت آزادراه، بزرگراه و جاده‌ها باید در نظر گرفته شود، بحث تملک اراضی است که در پروژه آزاد راه مشهد – چناران این مسئولیت بر عهده وزارت راه و شهرسازی است. در واقع وزارت راه و شهرسازی علاوه بر مشارکت ۳۰ درصدی در تأمین اعتبارات اجرای این پروژه باید ضمن تأمین مالی، اراضی مورد نیاز اجرای آزاد راه را آزاد کند و در اختیار پیمانکار قرار دهد که تاکنون کمتر از نیمی از این آزاد سازی اتفاق افتاده است. با عنایت به اینکه این آزاد راه از محدوده پنج شهر مشهد، طرقبه، شاندیز، گلمکان و گلبهار می‌گذرد تا به چناران برسد، در طول این مسیر اراضی و تقاطع‌های معارض وجود دارد که باید رفع شوند. یعنی علاوه بر این که اراضی بخش‌های خصوصی باید تملیک شود برخی اراضی در اختیار دستگاه‌های دولتی و اداره‌هاست که باید همکاری لازم از سوی این دستگاه‌ها انجام شود.
زمان بهره‌برداری از پروژه آزاد راه مشهد – چناران
دکتر دلبری، مدیر گروه عمران و زیرساخت بنیاد بهره وری موقوفات رضوی درباره وضعیت این پروژه می گوید: قراردادهای مربوط به احداث آزاد راه از ابتدای سال ۱۳۹۸ آغاز شده و در انتهای سال ۱۴۰۰ به اتمام خواهد رسید اما به علت طولانی شدن زمان تملک که موجب وقفه عملیات اجرایی شده و همینطور افزایش نرخ تورم که بالا رفتن قیمت مصالح، دستمزد، ماشین آلات و دیگر عوامل را به دنبال داشته، هزینه پروژه (برآورد اولیه برای تکمیل آزاد راه مشهد – چناران، چهار هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال بود) به بیش از ۳ برابر قیمت اولیه‌ی اعلام شده از طرف وزارت راه و شهرسازی رسیده است؛ به همین دلیل پروژه در قالب مبلغ اولیه قرارداد تکمیل نخواهد شد و نیاز به تنظیم و عقد قرارداد متمم برای اتمام پروژه دارد. با این حال بر اساس برنامه زمان‌بندی جدید و با اعمال تغییرات اجرایی، پروژه در حال حاضر ۱۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است لکن با برنامه‌ریزی صورت گرفته ان‌شاالله مصمم هستیم در مدت زمان تعیین شده، ادامه آزاد راه کنارگذر شمالی به این آزاد راه متصل شده و تا چناران مورد استفاده قرار گیرد.
