باید وقف در جوامع تشویق و حمایت شود
- شناسه خبر: 12646
- تاریخ و زمان ارسال: ۱۱ دی ۱۳۹۹ ساعت ۱۲:۲۶
- نویسنده: اتاق خبر کلام تازه
کلام تازه | وقف در لغت به معناى ایستادن، ماندن و آرام گرفتن است. در اصطلاح فقهى، نگه‌داشتن و حبس‌کردن عین ملک است و مصرف کردن منافع آن در راه خدا. وقف به لحاظ مصالح عمومى از دیرباز موارد استفاده متنوع و گوناگون داشته و تعلیم و تعلم رایگان، احداث مدارس و تهیه امکانات تحصیل براى جویندگان علم و دانش، تهیه آب و آب‌یارى اراضى کشاورزی، تأسیس کاروان‌سرا و معالجه و درمان بیماران، کمک به زائران، مسافران و هم‌دردى با فقرا و مستمندان از جمله موارد مصرف وقف است.
در هر صورت، وقف به عنوان یکی از پدیده‌های مهم اجتماعی و فرهنگی جهان اسلام و یکی از ابزارهای رسیدن به توسعه در جوامع اسلامی است که می‌تواند نقش سازنده‌ای را در گسترش علم، دانش و فناوری در سطح جامعه داشته باشد. به منظور ترویج این سنت الهی با حجت الاسلام مظفر تاجی امام جمعه گلبهار گفتگویی انجام داده‌ایم که می‌تواند موضوع وقف را بیش از پیش تبیین کند.
این گفتگو در پانزدهمین شماره ماهنامه کلام تازه به چاپ رسیده است.
برای اطلاعات بیشتر روی لینک زیر کلیک کنید:
دانلود نسخه الکترونیکی پانزدهمین شماره ماهنامه کلام تازه
نقش وقف در رفع مشکل فقر جوامع
حجت الاسلام مظفر تاجی امام جمعه چناران در خصوص اهمیت و جایگاه مهم وقف در اسلام و جامعه به «کلام تازه» چنین می‌گوید که « انسان موجودی است اجتماعی و برای زندگی کردن و رفع نیازهای خود و رسیدن به اهدافش، در کنار تلاش‌های روزمره خود نیاز به کمک و همراهی دیگران دارد. احساس مسئولیت در برابر هم‌نوعان، از لوازم جامعه اسلامی و عدالت محور است. فردی که خود را در برابر انسان و جامعه مسئول می‌داند، افزون بر این‌که پاسخگوی کردار و اعمال خود است، در برابر دیگران نیز مسئول است و در تحقق و حفظ نیکی‌ها و هنجارها ایفای نقش می‌کند.
به گفته وی، دستورات انسان ساز اسلام غالباً دستوراتی است اجتماعی. تعاون و همکاری در امور خیر، امر به عدل و احسان و توجه به نزدیکان و نیازمندان، تشویق و ترغیب به انفاق و صدقه دادن، وجوب احکام واجبی هم‌چون زکات و خمس، امر به معروف و نهی از منکر و… همه و همه نشان از توجه دین مبین اسلام در راستای کمک به یکدیگر در زندگی اجتماعی است. در میان سنت‌های پسندیده اسلام، سنت حسنه و پسندیده‌ی وقف یکی از بهترین روش‌ها برای تعاون و تقوا و همراهی و همکاری و خدمت به جامعه در همه عرصه‌ها است و پیشوایان دینی با عمل به این آموزه‌های قرآنی هم خود واقف بودند و هم دیگران را ترغیب و تشویق به وقف می‌کردند.
حجت الاسلام تاجی با بیان این‌که اگر وقف در جامعه گسترش یابد، بسیاری از معضلات اجتماعی را می‌تواند حل کند، تصریح کرد: وقف می‌تواند در محو فقر و محرومیت‌ها اثر شگرفی بگذارد و از اختلافات شدید طبقاتی جلوگیری کند که به طبع این، از راه گسترش عدالت اجتماعی بر محور استحقاق، اسباب نزدیکی قلوب مسلمانان با یکدیگر را فراهم می‌کند. وقف معامله سودمند با خدا و زمینه تحقق عدالت اجتماعی را فراهم می‌سازد و روابط انسانی بر مبنای ارزش‌های انسانی، میان طبقات گوناگون جامعه گسترش می‌یابد. گسترش فرهنگ وقف، بستری مناسب برای رشد ارزش‌های معنوی و الهی، در شکل توزیع عادلانه ثروت، به شمار می‌آید.
وقف؛ رکن اساسی در اقتصاد جامعه است
وی افزود: وقف به عنوان رکنی اساسی در اقتصاد جامعه می‌باشد. وقف به عنوان یک سرمایه و منبع بزرگ درآمدی و اقتصادی می‌تواند بسیاری از مشکلات اقتصادی را حل کند و در تعادل و توازن بخشی به امور اقتصادی و اجتماعی جامعه سهم شایان توجهی را به خود اختصاص دهد؛ این تعادل خود عاملی است در رسیدن به عدالت اجتماعی و رفاه عمومی که هدف غایی اکثر کشورهای در حال توسعه می‌باشد.
امام جمعه چناران خاطرنشان کرد: گسترش فرهنگ وقف میزان فقر و محرومیت را در جامعه کاهش می‌دهد؛ از آنجا که وقف یکی از راه‌های توزیع مجدد درآمد است، با توزیع مجدد درآمد، سرمایه‌های جامعه در اختیار همگان قرار می‌گیرد و با بهره‌مندی همگان از امکانات رفاهی و اقتصادی، زمینه‌های تکامل در ابعاد فرهنگی و اجتماعی فراهم می‌شود.
وی افزود: وقف به معنی توقف می‌باشد یعنی امانتی که خداوند در این دنیا به ما عنایت کرده ما این امانت را در سلسله نقل و انتقال برای نسل‌های آینده به عنوان ارث و ماترک( آن‌چه میت از خود به جای می‌گذارد) متوقف کرده و برای خود و زندگی ابدی خود نگه می‌داریم که قرآن از آن به عنوان باقیات صالحات نام می‌برد و آن را در پیشگاه خداوند تبارک و تعالی خیلی با ارزش می‌داند. در طول تاریخ اسلام واقفین و خیرین وقف‌های زیادی را مخصوصا در عرصه ترویج فرهنگ اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم‌السلام)، اقامه محافل و مجالس آن‌ها، ترویج فرهنگ قرآنی، تاسیس مدارس علمیه، مسجد و حسینیه، ایجاد آب انبارها، کاروانسراها و موارد مشابه انجام داده‌اند که مایه خیر و برکت برای جامعه اسلامی و مسلمانان بوده است.
از زمان حضور اسلام در ایران تا کنون ۱۸۰ هزار وقف ثبت شده است
به گفته وی، در طول تاریخ اسلام به تجربه ثابت شد که هر جا مردم در صحنه‌های مختلف حضور پیدا کردند موفقیت‌های قابل توجهی نصیب جامعه اسلامی و مردم شده است و موضوع وقف یکی از این عرصه‌ها و مایه مباهات برای قشر مذهبی و دینی می‌باشد. الحمدلله به برکت پیروزی انقلاب اسلامی مسئله وقف هم در کشور اسلامی ایران پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است. طبق آمارها از زمان حضور اسلام در ایران تا به الان نزدیک به ۱۸۰ هزار وقف ثبت شد که تعداد ۳۰ هزار موقوفه مربوط به بعد از پیروزی انقلاب اسلامی می‌باشد و این آمار نشان از پیشرفت قابل توجه وقف در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی می‌باشد.
حجت الاسلام تاجی اضافه کرد: چند نکته جهت ایجاد انگیزه در مردم برای وقف قابل توجه است: نکته اول، در موضوع شفافیت‌سازی برای درآمدهای آن در کشور می‌باشد. اگر ساز و کار مناسبی وجود داشته باشد و آمار دقیقی از درآمدهای وقفی و هزینه کردهای آن در راستای نیت واقفان به مردم اطلاع‌رسانی شود مسلماً انگیزه برای وقف ایجاد خواهد شد. نکته دوم، نیات واقفین است که باید در موقوفات هر آن‌چه که نیت واقف بوده عمل شود. گرچه این موضوع مورد توجه متولیان وقف است ولی باید در این زمینه دقت بیشتری به عمل آید.
وی افزود: نکته سوم، بعضا متاسفانه کوتاهی در حفظ و حراست و نگهداری حیف ومیل وقف می‌باشد یکی از دلایل اصلی که مردم رغبت کمتری برای وقف‌کردن دارند این است که حقوق وقف مورد حیف و میل قرار می‌گیرد و حساسیت آن‌چنانی برای حفظ و نگهداری آن و عمل به نیات واقف وجود ندارد و مشاهده شده است که مثلاً دو مغازه در کنار هم مغازه‌ای که موقوفه هست مثلا ماهی یک میلیون اجاره پرداخت می‌کند و مغازه‌ای که موقوفه نیست ماهی ده میلیون تومان اجاره پرداخت می‌کند به این تبعیض مورد پسند مردم نیست. نکته چهارم، تصرفات در وقف است. بعضا مشاهده شده که در نقاط مختلف هکتارها زمین وقفی مورد تصرف قرار گرفته و متاسفانه اراده‌ای برای خارج کردن آن از دست متصرفین وجود ندارد و همین مسئله باعث شده تا خیرین انگیزه‌ای برای وقف‌کردن نداشته باشند.
حجت الاسلام تاجی ادامه داد: نکته پنجم، خیلی از افراد دوست دارند اموالی را وقف کنند اما از نظر آن‌ها اموالشان کم است و مستقلا قابل وقف نیست. در این گونه موارد توصیه می‌شود که«وقف مشارکتی» انجام دهند و مسئولان وقف کشور باید در این زمینه مردم را آگاه کنند و زمینه را برای «وقف مشارکتی» فراهم کنند. وقف مشارکتی به این معناست که هر کسی به هر اندازه که در توانش هست می‌تواند در یک وقف سهیم و دخیل باشد.
امام جمعه چناران خاطرنشان کرد: نکته ششم، این‌که همه خیرین توجه کنند که عرصه‌های وقف امروز بسیار گسترده و متفاوت است گذشته از مباحث دینی و فرهنگ دینی که وقف در این زمینه بسیار ارزشمند است، باید توجه داشت که از بعضی از عرصه‌های و زمینه‌ها غفلت شده است از جمله در موضوع ازدواج و تهیه جهیزیه در موضوع پیشرفت علم و دانش و تکنولوژی در موضوع اشتغال برای جوانان و…. که باید واقفین و خیرین در این عرصه‌ها ورود پیدا کنند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: جا دارد که در این‌جا از مردم خوب شهرستان چناران به جهت انگیزه و علاقه خوبی که در امور خیر دارند تقدیر و تشکر نمایم حضور پرشور مردم در همه صحنه‌های دینی و فرهنگی و اجتماعی قابل تقدیر و سپاسگزاری است از خیرین عزیزی که در طول این سال‌ها موقوفاتی را جهت امور خیر از جمله حوزه علمیه شهرستان چناران داشتند تشکر و قدردانی می‌نمایم و امیدوارم که انشاءالله در پیشگاه خداوند تبارک و تعالی معجور باشند.
به گفته وی، در طول این چند سال تعدادی از شهروندان عزیز چناران موقوفاتی را برای حوزه علمیه شهرستان داشتند که از جمله آن‌ها پدر بزرگوار شهید مرحوم حاج آقای حسین‌زاده ، جانباز و آزاده سرافراز مرحوم حاج اسدالله صادقی، خیر ارجمند حاج آقای سخی، خیر ارجمند حاج آقای مرد پور و خیر نیکوکار حاج آقای هاتفی که منازل مسکونی خودشان را وقف حوزه علمیه امام جعفر صادق – علیه السلام – و مدرسه علمیه خواهران حضرت معصومه – سلام الله علیها – نمودند سپاسگزاری نمایم. مجموع این موقوفات امروز بیش از ۵ میلیارد تومان ارزش مالی دارد. امیدوارم خداوند به دیگر خیرین این شهرستان توفیق دهد که در عرصه‌های مختلف وقف انشاالله توفیق معامله با خدا را داشته باشند.
