تمام آنچه باید از قطار مشهد – گلبهار – چناران بدانید
- شناسه خبر: 15172
- تاریخ و زمان ارسال: ۲۳ فروردین ۱۴۰۰ ساعت ۱۷:۴۹
- نویسنده: کلام تازه - مریم اصغری
کلام تازه | بررسی روند پیشرفت پروژه قطار مشهد – گلبهار – چناران و اهمیت آغاز به کار آن بر اشتغال آفرینی در گلبهار و چناران در گفت‌وگو با مدیرعامل شرکت عمران گلبهار و یک کارشناس اقتصادی را در ادامه بخوانید.
امروزه با توجه به گسترش و توسعه شهرهای حومه‌ای در نزدیکی کلان شهرها، بررسی مشکلات و مسائل مرتبط با حمل و نقل نیز اهمیتی دو چندان پیدا کرده است. بنابراین به گفته کارشناسان ضروری به نظر می‌رسد که پس از مطالعات دقیق، سیستم حمل و نقلی سریع، راحت و ایمن نظیر سیستم حمل و نقل ریلی ایجاد گردد.
این گزارش با عنوان فرصت‌های شغلی جدید در انتظار افتتاح قطار برقی
در شماره نوروزی کلام تازه به چاپ رسیده است
گلبهار یکی از همین شهرهای حومه‌ای است که به عنوان شهر اقماری آغاز به کار کرد، اما با توجه به پتانسبل و جایگاهی که برای رشد داشت در آذرماه ۹۹ به شهرستان ارتقاء یافت. در این بین نکته‌ای که کمتر به آن پرداخته شده این است که اکنون به گفته بسیاری از فعالین شهری، این شهر بیشتر جنبه خوابگاهی پیدا کرده و بسیاری از مردم روزانه برای اشتغال، تحصیل و یا روادید مجبور به تردد در مسیر مشهد و گلبهار هستند. چناران نیز از شهرهای همجوار مشهد محسوب می‌گردد که شرایط اشتغال در آن چندان که مورد نیاز شهروندان است تامین نگردیده است.
بی‌شک خارج کردن شهر از حالت فرسوده یا حتی خوابگاهی و تبدیل آن به سکونت‌گاهی دائمی، حمایت دستگاه‌ها و ارگان‌های بسیاری را می‌طلبد؛ چراکه مهم‌ترین بحث در پایبندی مردم به یک شهر، موضوع اقتصاد و اشتغال است. در این خصوص برای رونق اقتصادی این شهرها و بالتبع کمک به مردم، لزوم جذب سرمایه‌گذار و اشتغال‌زایی اهمیت ویژه‌ای پیدا میکند و در این بین، آغاز به کار قطار برقی مشهد – گلبهار – چناران می‌تواند نقش قسمت گم شده پازل خروج این شهرها از رکود اشتغال و اقتصاد را ایفا کند.
موضوع مورد بحث در این گزارش اهمیت آغاز به کار قطاربرقی مشهد – گلبهار – چناران در حوزه رونق اقتصادی و اشتغال‌زایی در گلبهار و چناران است. به عقیده صاحب‌نظران بدون تردید این اتفاق نه تنها تردد را تسریع می‌بخشد، بلکه از منظر اقتصادی و اجتماعی می‌تواند اثرگذار باشد؛ چراکه درآمدها و منافع آشکار و پنهان این سیستم حمل و نقل بدون تردید نقش به‌سزایی در چرخه اقتصادی این شهرها ایفا خواهد کرد.
حمل و نقل مطمئن؛ نیاز اول شکل‌گیری یک شهر
در خصوص فعالیت قطار برقی مشهد – گلبهار – چناران به سراغ هومن گریوانی، رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت عمران گلبهار می‌رویم و از او می‌خواهیم تا در خصوص این پروژه و میزان پیشرفت، موانع و مشکلات و چالش‌های پیش‌روی آن بگوید و او نیز چنین بیان میکند: این پروژه در سال ۸۴ به تصویب شورای هماهنگی ترافیک کشور رسید و در سال ۹۱ کلنگ این خط ریلی به زمین زده شد و برآورد اولیه پروژه ۳۰۰ میلیون یورو می‌باشد که امیدواریم در صورت تحقق بودجه لازم در سال ۱۴۰۲ به بهره‌برداری برسد. بودجه لازم نیز در حال حاضر توسط سازمان برنامه و بودجه کشور و همچنین منابع داخلی شرکت عمران گلبهار تامین می‌گردد.
هومن گریوانی ادامه داد: در سال ۹۱ پس از برگزاری مناقصه و تعیین پیمانکار، از ابتدای مسیر که در شهر گلبهار بود پروژه شروع بکار نمود که پس از چند سال بعلت تورم ناشی از افزایش قیمت و دیگر مباحث اقتصادی، فعالیت پیمانکار مربوطه متوقف و عملا کار خاصی صورت نگرفت. در سال ۹۳ که من بعنوان عضو هئیت مدیره شرکت عمران انتخاب شدم با پیگیری‌های صورت گرفته، مناقصه دیگری برگزار شد که توانستیم با رفع موانع موجود، پیمانی را به ارزش حدود ۱۰ میلیارد تومان منعقد نماییم تا پروژه فعالیت خودش را از سر گرفته و تعطیل نشود.
گریوانی ادامه داد: در راستای پیشرفت و تسریع در عملیات اجرایی قطار برقی مشهد- گلبهار، با برگزاری ۲ مناقصه دیگر، یکی به ارزش ۱۷۰ میلیارد تومان و دیگری به ارزش ۳۴۰ میلیارد تومان عملیات اجرایی با جدیت ادامه یافت تا جایی که امروز می‌توانیم با افتخار اعلام کنیم که تملک قریب به ۹۵ درصد این مسیر نیز با استفاده از اعتبارات دولتی و منابع درآمدی شرکت عمران شهر جدید گلبهار انجام پذیرفته است و اکنون در بحث زیرسازی و ابنیه به‌جز تونل، تقریباً ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و ۳۳ کیلومتر از مسیر نیز آماده روسازی و ریل‌گذاری است.
مدیرعامل شرکت عمران گلبهار با اشاره به اینکه با برگزاری مناقصه احداث تونل، عملیات اجرایی آن در حال انجام است گفت: با پیگیری‌های دکتر دهقان نماینده قبلی طرقبه و چناران، اتفاق خوبی که باز در بحث قطار برقی گلبهار مشهد صورت گرفت اتصال این قطار برقی از گلبهار به چناران بود که به تصویب شورای کشور هم رسید. در حال حاضر مطالعات طرح، توسط شرکت عمران گلبهار انجام شده و منتظر اقدامات شهرداری چناران در خصوص تملک اراضی مسیر هستیم تا بتوانیم عملیات اجرایی را آغار کنیم.
کلام تازه را در تلگرام دنبال کنید
وی با بیان اینکه پروژه قطار برقی مشهد گلبهار، تنها پروژه ملی در استان خراسان‌رضوی است که با همت و تلاش چندین پیمانکار و شرکت عمران فعال است ادامه داد: ایستگاه اصلی قطار برقی در گلبهار واقع شده که الحمدالله پیشرفت خوبی هم داشته و عملیات اجرایی تونل اتصال به خط یک متروی مشهد نیز با جدیت در حال انجام است و امیدواریم بتوانیم هر چه سریع‌تر شرایط استفاده از حمل و نقل آسان، ایمن و کم هزینه را برای مردم فراهم کنیم.
آینده بسیار درخشان گلبهار
مدیرعامل شرکت عمران گلبهار راه‌اندازی مترو را کمک شایانی در خصوص توسعه پایدار شهری و فراهم نمودن شرایط اشتغال برای مردم دانست و تاکید کرد: با توجه به گسترش خدمات زیر بنایی و رو بنایی و رونق شهر گلبهار از یک‌سو و افزایش روزافزون هزینه‌های زندگی ناشی از تورم در شهر مشهد از سوی دیگر، شاهد مهاجرت جمعیت کثیری از حاشیه شهر مشهد و بخش سرریز جمعیت آن به گلبهار هستیم که اکنون نیاز است تا مسئولین توجه جدی‌تری به این شهر داشته و خدمات بیشتری را برای گلبهار آماده کنند تا مردمی که آمدند و در گلبهار ساکن شدند از امکانات و خدمات مطلوب‌تری در این شهر بهره‌مند شوند.
وی با اشاره به نقش کلی حمل و نقل در شکوفایی اقتصاد شهر گلبهار می‌گوید: حمل و نقل مطمئن، سریع، ساده و پاک نیاز اولیه در شکل‌گیری هر شهری می‌باشد که بی‌شک این امر سبب ایجاد جذابیت در استقبال مردم از شهر جدید گلبهار می‌شود. همچنین از منظر اقتصادی، آغاز به فعالیت و ساخت مترو به جذب نیروهای متخصص و اداری منجر خواهد شد که در حوزه اشتغال بسیار حائز اهمیت است.
گریوانی خاطر نشان کرد: بخش عظیمی از کارخانجات صنعتی در شهرک صنعتی چناران که یکی از بزرگترین شهرک‌های صنعتی در استان خراسان است مستقر شده‌اند که با راه افتادن مترو دسترسی و حضور سریع، ایمن، مطمئن و البته کم هزینه‌ی فعالان این حوزه، در این صنایع و کارخانجات بیشتر خواهد شد و قطعا سرمایه‌گذاران و کسانی که در حوزه‌های صنعتی، گردشگری و تجاری تمایل به سرمایه‌گذاری در شهر گلبهار را دارند نیز با میل و انگیزه بیشتری به این شهر آمده که سبب رونق بیشتر سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال خواهد شد.
گریوانی با بیان اینکه «شهر از حالت خوابگاهی خارج شده است» تصریح کرد: اگر به گذشته گلبهار در چهار پنج سال قبل نگاه کنید خواهید دید که با توجه به اینکه سیاست این بود که جمعیت سرریز شهر مشهد در گلبهار سکونت داشته باشند اما باز مهاجرت معکوس از گلبهار به مشهد صورت می‌گرفت اما اکنون و با توجه به شهرستان شدن گلبهار و خدمات ارائه شده در سه بخش زیربنایی، روبنایی و بهداشتی و درمانی، در حال حاضر نه تنها شاهد مهاجرت معکوس از گلبهار به مشهد نیستیم که حضور مردم را با استقبال بسیار خوبی در شهر شاهد هستیم به‌طوری‌که می‌توانیم اعلام کنیم که هم‌اکنون حدود ۱۳۰ هزار نفر جمعیت در این شهر سکونت دارند و مطمئن هستیم که طی یکی دو سال آینده، حتما به ۲۰۰ هزار نفر ارتقاء خواهد‌یافت.
مدیرعامل شرکت عمران گلبهار ادامه می‌دهد: بدون شک حمل و نقل ایمن، سبب جذب ساکنین در گلبهار و افزایش سرمایه‌گذار خواهد شد؛ چراکه این حمل و نقل بسترهای مناسبی را در جهت سرمایه‌گذاری ایجاد کرده و بالتبع افزایش فضاهای فرهنگی، آموزشی و … را به دنبال دارد.
گریوانی در پایان صحبت‌های خود با اشاره به چشم انداز شهر گلبهار در سال‌های آتی مطرح میکند: داشتن طرح تفصیلی کارشناسی شده و ایجاد ساختارهای لازم نسبت به شهرهای سنتی از مزیت‌های شهر جدید گلبهار است که در کنار هوای پاک و دیگر ویژگی‌های محیطی، از آینده بسیار درخشان این شهر حکایت میکند.
نقش حمل و نقل در شاخص‌های کیفیت شهری
در ادامه برای توضیح هرچه بهتر تاثیر آغاز به کار قطار برقی مشهد – گلبهار – چناران بر چرخه اقتصاد و ایجاد فرصت‌های شغلی و همچنین نقش سیستم حمل و نقل ریلی بر شاخص‌های کیفیت شهری به گفتگو با یک کارشناس اقتصادی و فعال در حوزه خدمات شهری و مدیریت اقتصادی پرداختیم.
دکتر شهاب ضروری معتقد است: یکی از عوامل مهمی که می‌تواند محیط شهری و شاخص‌های تعیین کننده کیفیت آن را دست‌خوش تغییر سازد، موضوع حمل و نقل است. در سال‌های اخیر و با توجه به افزایش جمعیت و همچنین شرایط اقتصادی تحمیل شده به واسطه تحریم‌ها و افزایش بهای سوخت، حمل و نقل عمومی به عنوان یک راهکار موثر برای تردد ایمن و مقرون به صرفه بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
وی با اشاره به دلایل تمایل مردم از استقبال از حمل و نقل ریلی مطرح میکند: حمل و نقل ریلی شرایط بسیار ویژه‌تری را به نسبت دیگر وسائل نقلیه به همراه دارد. به طور نمونه، جابجایی حجم انبوهی از مسافران و همچنین کاهش آلودگی هوا از دلایلی است که تمایل استفاده از این سیستم را در شهرها افزایش داده است.
اثرگذاری قطار برقی بر توسعه گلبهار و چناران
ضروری بیان میکند: بدون تردید قطار برقی مشهد – گلبهار – چناران می‌تواند بر توسعه گلبهار و همچنین چناران اثرگذار باشد و حتی ارزش زمین در این شهرها را نیز افزایش دهد. همچنین خدمات با مبلغ بسیار پائین به شهروندان ارائه گردد و سرویس‌دهی به اقشار مختلف جامعه با کیفیت مطلوب‌تری ارائه شود که بالتبع آسایش شهروندان را به همراه دارد. این آسایش، آن‌ها را به ماندگاری در محیط شهری تشویق میکند و به مرور شهری مانند گلبهار را از حالت خوابگاهی خارج میکند. همچنین بدون شک آغاز به کار این قطار برقی، منجر به تشویق به نوسازی نواحی کمتر استفاده شده و بهسازی مناطق فرسوده چناران خواهد شد و به مرور حتی امکان توسعه مسکونی در نواحی خارجی این دو شهر را نیز فراهم میکند که همین امر نیز به نوعی، اشتغال آفرینی غیرمستقیم را در پی دارد.
وی با اشاره به مترو تورنتو به عنوان یک نمونه صحیح اجرا شده در توسعه شهری در یک کشور توسعه یافته تصریح میکند: به طور نمونه در شهر تورنتو، حمل و نقل سریع، امکان توسعه مناطق مسکونی و همچنین تجاری و بازرگانی را فراهم کرده و با پشتیبانی سیاست‌های مناسب دولتی، منجر به توسعه‌های متراکم پیرامون ایستگاه‌ها، افزایش ارزش زمین و همچنین تغییر ساختار توسعه شهر از تک هسته‌ای به چند هسته‌ای از طریق ایجاد مراکز منطقه‌ای شده است.
جذب مردم برای اسکان دائم در گلبهار و چناران
این کارشناس حوزه مدیریت اقتصادی می‌افزاید: مورد بعدی که در خصوص آغاز به کار قطار برقی مشهد – گلبهار – چناران حائز اهمیت است، دسترسی سریع و راحت به شهرک‌های صنعتی است که در واقع نه تنها می‌تواند از مهاجرت ساکنین این شهرهای کوچک به مشهد جلوگیری کند، بلکه می‌تواند مردم کلانشهر مشهد را مجاب به مهاجرت به گلبهار یا حتی چناران کند. به عبارتی مهاجرت معکوس مثبت اتفاق می‌افتد. چراکه بی شک هزینه زندگی در گلبهار یا چناران، تفاوت فاحشی با مشهد دارد و اگر خانواده‌ای در خصوص تردد خود به مشهد مشکلی نداشته‌باشد، به راحتی با موضوع مهاجرت به این شهرها کنار آمده و برای یک زندگی دائمی با هزینه‌های به نسبت مناسب‌تر از زندگی در مشهد، به آنجا نقل مکان می‌کنند. در مقابل نیز باید یادآور شویم که افزایش جمعیت، به مرور توسعه شهری و اقتصادی را به همراه دارد.
وی تاکید میکند: پس از جذب جمعیت، سرمایه گذاران نیز وقتی متوجه شوند که گلبهار تنها یک شهر خوابگاهی نیست و پتانسیل جمعیتی مورد نیاز برای ایجاد اشتغال را دارد و یا چناران می‌تواند گزینه مناسبی برای اسکان خانواده سرمایه‌گذار باشد، به سرمایه‌گذاری در این شهر تشویق شده و خود نیز در همین شهرها اسکان می‌گزینند و به مرور شرایط اشتغال پایدار برای شهروندان فراهم می‌گردد تا برای کار مجبور به حضور در مشهد نباشند.
نقش قطار برقی در اشتغال مستقیم و غیرمستقیم
این فعال حوزه شهری و عمران با اشاره به صحبت‌های رئیس شورای شهر تهران در سال گذشته بیان میکند: سال گذشته محسن هاشمی در مراسم افتتاحیه خط ۷ مترو تهران بیان کرده بود که با احداث هر خط مترو چند هزار نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم مشغول به کار می‌شوند. بنابراین این موضوع را به حوزه اشتغال‌آفرینی در حوزه خط قطاربرقی ۴۶ کیلومتری مشهد تا چناران نیز میتوان تعمیم داد.
وی می‌افزاید: اگر این قطار برقی افتتاح گردد به مرور بسیاری از کسب و کارها به سمت چناران و گلبهار گسیل می‌شوند؛ چراکه با افزایش جمعیت به واسطه تسهیل تردد، بازارهای روزانه و مراکز خرید و… آغاز به کار خواهند کرد و وضعیت اشتغال به مرور اما با روند سریع‌تری نسبت به سال‌های اخیر بهبود پیدا خواهد کرد.
رابطه مستقیم گسترش حمل و نقل و نرخ رشد اقتصادی
ضروری با اشاره به اینکه «حمل و نقل ریلی از جمله قطار برقی گلبهار را میتوان یکی از موثرترین شاخص‌ها در رشد اقتصادی دانست» می‌گوید: قطاربرقی مشهد – گلبهار – چناران در زیربنای توسعه شهری و اقتصادی از طریق جابجایی مسافر نقش کارآمد و موثری را ایفا میکند و نه تنها موجب پیشرفت بخش‌های اقتصادی می‌گردد که از نظر اجتماعی و فرهنگی نیز شاخص‌های شهری را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
وی ابراز میکند: بین گسترش حمل‌و‌نقل و دستیابی به نرخ رشد اقتصادی بیشتر، رابطه مستقیم وجود دارد. چراکه رشد اقتصادی سالم در شهرها نیازمند توجه به مسئله حمل و نقل است و اثرات ساختاری این مهم پایدار خواهد بود.
این فعال حوزه خدمات عمران و شهری می‌افزاید: یکی از راه‌های توسعه اقتصادی به واسطه خطوط قطار برقی مشهد – گلبهار – چناران، ایجاد بسترهای مناسب مانند مجتمع‌های ایستگاهی است که می‌تواند اشتغال‌هایی را در پی داشته باشد. به این معنا که توسعه مجتمع‌های ایستگاهی می‌تواند به برخی از نیازهای تفریحی، تفرجی و خرید شهروندان پاسخ دهد و به ایجاد ساختارهای منظم شهری و اشتغال کمک نماید.
فواید استفاده از حمل و نقل ریلی
وی با اشاره به فواید استفاده از حمل و نقل ریلی برای شهروندان مطرح میکند: بی شک فواید استفاده از حمل و نقل ریلی بر کسی پوشیده نیست و در یک نگاه اجمالی میتوان در گام نخست، به صرفه جویی در مصرف سوخت‌های فسیلی پرداخت که در مقابل کاهش آلودگی هوا را در پی دارد. مورد بعد نیز کاهش هزینه‌های ناشی از تصادفات و استهلاک خودروها است. بنابراین علاوه بر مزیت اقتصادی کاهش مصرف انرژی‌های تجدیدناپذیر، شاهد کاهش انتشار آلاینده‌ها در آسمان نیز خواهیم بود که در دراز مدت تاثیرات زیست محیطی به سزایی دارد.
دکتر ضروری تاکید میکند: در ایران یکی از علت‌های اصلی مرگ و میر، تصادفات جاده‌ای است و بی شک برای کسانی که به هر دلیل نیاز به حضور در مشهد دارند، آغاز به کار قطار برقی مشوق خوبی برای تضمین اسکان دائم آن‌ها در گلبهار یا چناران است. همچنین از صرفه‌جویی در وقت و کاهش زمان سفر نیز نمی‌توان غافل شد.
این کارشناس حوزه مدیریت اقتصادی در پایان‌بندی صحبت‌های خود مطرح میکند: به طور کلی آغاز به کار قطار برقی مشهد – گلبهار – چناران نقش پررنگی در اقتصاد و اشتغال این شهرها ایفا خواهد کرد و سرمایه‌گذاران را مجاب به سرمایه‌گذاری و شهروندان را تشویق به حضور در شهر میکند. چراکه بدین واسطه کسب و کارهای جدیدی روی کار آمده و اشتغال مستقیم و غیرمستقیم بسیاری ایجاد خواهد شد. بدون شک شهروندان گلبهار و چناران در آینده‌ای نه چندان دور از انتخاب این شهرها برای زندگی رضایت خاطر خواهند داشت؛ چراکه همجوار مشهد هستند و تردد آن‌ها به سادگی و با هزینه مقرون به صرفه امکان‌پذیر می‌شود و می‌توانند در سایه یک کلانشهر، امکانات رفاهی بسیاری را به دست آورند و در مقابل، خبری از دود و ترافیک شهری نیست و هزینه‌های زندگی را با شرایط متعادل‌تری پرداخت می‌کنند.
مروری بر تاریخچه پروژه قطار برقی مشهد – گلبهار – چناران
در پایان بد نیست نگاهی به تاریخچه آغاز به کار پروژه قطار برقی – مشهد – گلبهار چناران بیندازیم. این پروژه یکی از طرح‌های دولت دهم بود که وعده اتمام آن تا پایان کار این دولت داده‌شده بود و بنا شد شهر جدید گلبهار به مترو مشهد متصل شود و حدفاصل ۴۰ کیلومتری مشهد تا گلبهار از این طریق سهل‌الوصول‌تر شود، اما در ادامه چناران نیز به این خط افزوده‌شد و طول مسیر آن به ۴۶ کیلومتر تغییر یافت که مقرر گردید از انتهای خط یک مترو مشهد در ایستگاه وکیل‌آباد آغازشده و پس از عبور از اراضی گلبهار به شهر چناران برسد.
از ابتدای امر این پروژه نیز مانند بسیاری از طرح‌های زیرساختی بنا بود از طریق فاینانس خارجی تأمین اعتبار شود، اما به دلیل تحریم‌ها طرف چینی از این پروژه مانند دیگر پروژه‌های ریلی عقب‌نشینی کرد تا مسیر تأمین اعتبار این پروژه تغییر یابد.
بر همین اساس بر مبنای بند الف تبصره ۵ قانون بودجه ۹۹، درخواست اوراق مالی اسلامی در جهت تامین اعتبار لازم برای این پروژه در آذرماه ۹۹ در جلسه شورای اقتصاد به تصویب رسید. شایان ذکر است بند الف تبصره ۵ قانون بودجه ۹۹ به شرکت‌های دولتی اجازه می‌داد برای تکمیل پروژه‌ها به دولت درخواست اوراق مالی اسلامی بدهند.
اکنون نیز از آنجایی که قطار برقی نیازمند بحث الکتریکال و سیگنالینگ است و ملزومات مورد نیاز برای این اقدام وارداتی هستند و در مقابل کشور نیز درگیر تحریم‌ها است و واردات با چالش مواجه شده، مسئولین امر تصمیم گرفتند که برای بهره‌برداری هرچه سریع‌تر پروژه و استفاده مردم، این پروژه پس از ریل گذاری به‌صورت «ریل باس» آغاز به کار کند اما در آینده که اعتبار کافی تامین شد طرح به صورت قطار برقی اجرا شود تا هدف اصلی که استفاده از ظرفیت قطار برقی با سرعت ۱۴۰ کیلومتر است نیز به انجام رسد.
فعلا ریل باس، بعدا قطار برقی
شایان ذکر است که با توجه به شرایط موجود و مشکل حمل و نقل عمومی و با هدف رفع نیاز مردم و بهره‌برداری از این طرح فعلا قرار بر این است که با تخصیص ۲۵۰ میلیارد تومان اعتبار از سوی سازمان برنامه و بودجه و نیز تامین ۲۵۰ میلیارد تومان اعتبار دیگر از سوی شرکت مادر تخصصی عمران شهرهای جدید، طرح تامین اعتبار شود و فعلا به صورت ریل باس به بهره‌برداری برسد تا در آینده که اعتبار کافی تامین شد طرح به صورت قطار برقی اجرا شود.
