چناران در نقشه نهضت ملی مسکن گم شد

بیش از 15 ماه از شروع به کار دولت سیزدهم به ریاست جناب رئیسی گذشت. رئیس جمهوری که به نظر می‌رسید در پرتو یک‌دست شدن قدرت بتواند با بسیج همه نهادهای حاکمیتی و بنگاه‌های اقتصادی خارج از دولت به وعده‌های داده شده در زمان انتخابات، در کمترین زمان ممکن جامه عمل بپوشاند. در میان انبوهی از وعده‌های مدنظر آقای رئیسی، ساخت سالانه یک‌میلیون مسکن تحت عنوان “نهضت ملی مسکن”، از اهمیت بسیاری برای جامعه ایرانی برخوردار بود چرا که درصد بالایی از درآمد خانوارهای ایرانی در جهت تامین یک سرپناه حداقلی بلعیده می‌شود و نهضت ملی مسکن می‌توانست به یک روزنه ‌امید در چشم‌انداز آینده مردم به خصوص اقشار کم‌برخوردار تبدیل شود.

اما به نظر می‌رسد به دلیل برخی سوءمدیریت‌ها و هم‌چنین عدم هماهنگی و همکاری برخی نهادهای دولتی و غیردولتی، و در یک نمای کلی، این پروژه مهم در بسیاری از نقاط کشور در گام‌های اولیه متوقف و به پاشنه آشیل وزارت راه و شهرسازی و دولت سیزدهم تبدیل شده و انتقادات بسیاری را به همراه داشته است تا جایی‌که به نظر می‌رسد با گذشت حدود یک‌سوم از عمر دولت و ریاست‌جمهوری آقای رئیسی، حتی در حد جانمایی عادلانه مسکن‌های وعده داده شده نیز مشکلات عدیده‌ای وجود داشته و هنوز اهمیت این پروژه از سوی برخی ارگان‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی درک نشده و هماهنگی لازم برای حل مشکل مسکن خانوارهای فاقد مسکن به وجود نیامده است. بماند که بسیاری از کارشناسان اقتصادی به غیر از ضعف مدیریت، تامین منابع لازم برای تحقق این وعده بزرگ را به‌دلیل کسری بودجه دولت و ناتوانی در رفع مشکل تحریم‌ها و ایجاد رونق اقتصادی از ابتدا غیرممکن می‌دانستند.

با این تفاسیر و برای درک بهتر از وجود ضعف مدیریت و عدم سازماندهی مناسب در طرح نهضت ملی مسکن، کافی است به عمل‌کرد وزارت راه و شهرسازی و به‌خصوص اداره کل راه و شهرسازی استان خراسان‌رضوی و هم‌چنین برخی ارگان‌ها و سازمان‌های غیردولتی در خصوص اجرای این پروژه مهم در شهر چناران نگاهی بیندازیم.

این‌که علی‌رغم پیگیری‌های صورت گرفته از سوی مسئولان شهر به‌خصوص فرماندار محترم چناران، هنوز حتی در حد جانمایی و تامین زمین برای طرح نهضت ملی مسکن این شهر هیچ اقدام موثری از سوی نهادهای ذیربط صورت نگرفته و مدیران استانی هم پاسخگو نیستند این سوال را مطرح می‌کند که آیا این همه ضعف مدیریتی، می‌تواند تداعی کننده شعار “ما می‌توانیم” جناب رئیسی و تحقق وعده ساخت چهار میلیون مسکن در طول عمر این دولت باشد؟ آیا برای ایجاد هماهنگی میان‌سازمانی و برداشتن گام اول یک طرح در دولت سیزدهم بیش از 15 ماه زمان نیاز است؟ در این‌صورت که اجرایی شدن این طرح و ساخت مسکن‌های مورد نیاز مردم به چندین دهه زمان نیاز خواهد داشت که به عمر بسیاری از متقاضیان واقعی مسکن و سرپناهی برای زندگی، کفاف نخواهد داد.

خوب است که دولت‌مردان و به ویژه مدیرکل راه و شهرسازی استان خراسان‌رضوی و هم‌چنین برخی سازمان‌های غیردولتی که مالک اراضی گسترده‌ای در سطح شهرستان چناران هستند به این سوال پاسخ دهند که آیا بی توجهی به مطالبه به‌حق شهروندان چنارانی در خصوص تامین مسکن وعده داده شده، آن هم در شرایطی که در برخی شهرهای اطراف شاهد پیشرفت‌هایی در اجرای طرح نهضت ملی مسکن هستیم، موجب افزایش نارضایتی و بی‌اعتمادی عمومی نمی‌شود؟ آیا در نقشه جغرافیایی طرح نهضت ملی مسکن، شهری به نام چناران گم شده است که بعد از گذشت یک‌سوم از عمر دولت، حتی گام نخست برای عمل به یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین وعده‌های آقای رئیسی نیز در این منطقه برداشته نشده است؟

نکته حائز اهمیت در اجرایی شدن این طرح در شهرستان چناران به جهت تهیه سرپناهی مطمئن برای جامعه هدفی که اکثریت آنان را اقشار ضعیف و کم‌برخوردار تشکیل می‌دهند و نیازمند کمک و حمایت می‌باشند، ضرورت همکاری و هماهنگی بین نهادهای دولتی، غیردولتی و حاکمیتی است.

در این راستا و با توجه به اینکه بیش از 70 درصد اراضی شهرستان، موقوفات بوده و در تملک موقوفات ملک و کمیته اقتصادی کمیته امداد امام خمینی(ره) می‌باشد، مساعدت و همکاری اداره کل راه و شهرسازی و این دو نهاد برای رفع مشکل مردم، بسیار مهم و غیرقابل کتمان است. به همین سبب حضور مسئولانه و موثر اداره موقوفات ملک و مجتمع اقتصادی کمیته امداد به جهت تامین زمین موردنیاز طرح نهضت ملی مسکن، نه تنها یک مطالبه عمومی بلکه به‌دلیل عدم وجود زمین مورد نیاز در منطقه، یک اقدام خیرخواهانه و ضرورتی غیرقابل چشم‌پوشی در راستای منافع ملی و جلب رضایت عمومی است که نباید نسبت به انجام آن به بهانه‌های مختلف کوتاهی صورت بگیرد و برای دولت، چالشی جدید و مردم را نسبت به نظام ناامید کرد.

این مهم که اولویت این دو نهاد تاثیرگذار در شهر چناران، اجرای نیت خیرینِ واقف و هم‌چنین کسب سود حاصل از تملک و بهره‌برداری از اراضی باشد، قابل درک است اما در شرایط کنونی کشور و در اوج بحران اقتصادی و مشکلات معیشتی، توجه به منافع ملی به جای منافع نهادی و هم‌چنین بسیج همه ظرفیت‌ها برای حل مشکلات جامعه به‌خصوص ساخت مسکن، از اهمیت صد چندانی برخوردار است که برخی موانع فقهی آن را نیز می‌توان با کسب تکلیف از علما و مراجع عظام، مرتفع نمود.

به نظر می‌رسد که پس از تذکر امام جمعه محترم چناران در خطبه‌های نماز جمعه 27 آبان و هم‌چنین انتقادات صریح فرماندار در جلسه شورای اداری، ضروری است که مسئولان نهادهای ذیربط، صاحبان تریبون‌های رسمی، مدیران رسانه‌های مکتوب و فعالان فضای مجازی به‌وسیله همه ابزارهای قانونی، به پیگیری اجرای پروژه نهضت ملی مسکن در چناران توجه و عنایت خاصی نشان دهند و مطالبه‌گری در این خصوص را تا احقاق حقوق شهروندان چنارانی ادامه دهند.