مأموریت شرکت‌های عمران شهرهای جدید؛ پیمانکاری یا مدیریت؟!

پایگاه خبری تحلیلی کلام تازه | 

آن‌چنان که از مفاد اکثر مواد قانون ایجاد شهرهای جدید از جمله ماده 8 ، 9 ، 10 و…. بر می‌آید مسئولیتِ شرکت‌های عمرانِ شهرهای جدید، ایجاد و ساخت شهرهای جدید است. مؤید این موضوع عنوان قانون یاد شده است. ضمن اینکه در مواد اساسنامه شرکت‌های عمران شهرهای جدید، از جمله در ماده یک به صراحت مأموریت شرکت‌های عمران، ایجاد شهرهای جدید عنوان شده است و فعالیت این شرکت‌ها در حوزه امور شهری تا زمانی است که نهادهای مدنی و حاکمیتی مثل شورای شهر، شهرداری، نمایندگان دولت از طرق وزارت کشور یعنی بخشداری و یا فرمانداری در شهر مستقر نشده باشند. از این رو به نظر می‌رسد مفاد قانون و اساسنامه یاد شده، به روشنی بر پایان فعالیت شرکت‌های عمران در شهرهای جدید، پس از استقرار نهادهای مدنی و حاکمیتی تاکید می‌کند؛ بنابراین ادامه فعالیت این شرکت ها در چنین شهرهایی مقایر اصول قانونی بنظر می‌رسد.

این‌که در این قانون  برای ایجادِ شهر جدید، توسط بخش خصوصی، اولویت قائل شده‌اند به این معنا است که دولت نگاهش به این شرکت‌ها، به عنوان یک پیمانکار است که لازم است در زمانی مشخص، مأموریت مشخصی را انجام و تحویل دهند. حقیقت است که شرکت‌های عمران شهرهای جدید یک مأموریت کلی یعنی تامین و ایجاد شهر را برعهده دارند و لازم است پس از استقرار نهادهای مسئول، امور شهری از جمله شهرداری و شورای شهر،  میدان را به آنها واگذار و در زمانی مشخص، پایان فعالیت آنها اعلام شود و نمایندگان وزارت خانه‌ها به انجام مسئولیت‌های خود بپردازند. نه اینکه شرکت عمران هم‌چون پشت قواله شهر، الی ابد بماند.

شرکت‌های عمران، مجری ایجاد و تجهیز شهرهای جدیدند، نه مسئول اداره سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن. بدون شک اداره شهرها برعهده نهادهای حاکمیتی و مدنی برآمده از رای مردم است و آنها باید پاسخگوی همه‌ی امور اداره شهر باشند.

تحمیلِ هزینه‌های مضاعف به شهر و مردم، تداخل و تزاحم کاری، فرار از مسئولیت بخش‌های مختلف و اختلاف نظرها در اداره امور شهرها که متاسفانه در بسیاری از شهرهای جدید از جمله در شهرجدید گلبهار بعضا شاهد آن هستیم، از جمله مسائل و مشکلات ادامه‌ی حضور شرکت‌های عمران در شهرهای جدید، پس از ایجاد است و گواهی بر این امر است که برای زمان پایانِ فعالیتِ این شرکت‌ها، باید مجلس و دولت شفاف‌سازی کنند و نگذارند هزینه‌های مضاعف بر بیت‌المال و مردم تحمیل شود. وقتی شهری با جمعیتی 70 و80 هزار نفری تشکیل و این شهر دارای نهادهای مردمی از جمله شورای شهر، شهرداری، بخشداری و یا فرمانداری است، وجود شرکت عمران چه معنا و مفهومی دارد؟ از این رو به نظر می‌رسد وزارت کشور، به عنوان نماینده دولت و سایر نهادها و ادارات عمومی شهری لازم است موضوع را به نحوه جدی پیگیری نمایند تا هم هزینه‌های مضاعف از روی دوش مردم برداشته شود و هم تداخل مسئولیت‌ها برطرف و نهادها نسبت به مردم پاسخگو باشند.

بدون تردید نهادی که جز به مقام بالادستی خود پاسخ‌گو نیست و مردم نیز درانتخاب او نقشی ندارند، چندان مفید به حال یک جامعه و نظامِ مردم سالار نیست و لازم است همه مسئولیت‌ها به دوش مدیریت شهری گذاشته شود که می‌دانند چنانچه در چارچوب منافع عمومی و مردم حرکت و اقدام نکنند، مردم در پای صندوق رای پاسخی مناسب به آنها خواهند داد.
نهایت این‌که لازم است، همانگونه که در ماده 22 آیین‌نامه هیأت دولت آمده است، شرایط تنظیم صورتجلسه تحویل و تحول شهرهای جدیدی مثل شهر گلبهار که اکنون دارای حدود 80 هزار نفر جمعیت ساکن است، فراهم شود تا این شهرها در زمره سایر شهرهای كشور محسوب و شهرداری وفق مقررات، موظف به ارائه كلیه خدمات و هم‌چنین جلوگیری از تخلفات ساختمانی و شهرسازو سایر موارد مربوطه باشد.