قرض نیکو در سوره بقره
- شناسه خبر: 934
- تاریخ و زمان ارسال: ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۸ ساعت ۱۲:۳۸
- نویسنده:
به گزارش کلام نیوز: در آیه ۲۴۵ سوره مبارکه بقره می‌خوانیم: كيست آن كس كه به خدا وام نيكويى دهد تا (خدا) آن را براى او چند برابر بيفزايد و خداست كه (در معيشت بندگان) تنگى و گشايش پديد مىآورد و به سوى او بازگردانده مىشويد.
در تفسیر نمونه درباره این آیه آمده است: وام دادن به خداوند، به معنای انفاق در راه خداست و به گفته برخی مفسران، انفاق‌هایی است که در راه جهاد صورت می‌گیرد؛ زیرا در آن زمان تهیه هزینه‌های مختلف جهاد، بر دوش مبارزان مسلمان بود در حالی که بعضی دیگر معتقدند هرگونه انفاقی را شامل می‌شود. هرچند بعد از آیه جهاد وارد شده است. با این حال تفسیر دوم با ظاهر آیه سازگارتر است؛ به ویژه این که معنی اول را نیز در برمی‌گیرد و اصولا انفاق در راه خدا، کمک به نیازمندان و حمایت از محرومان، همان کار جهاد را می‌کند و هر دو مایه استقلال و سربلندی جامعه اسلامی است.
در تفسیر نمونه از این آیه همچنین ذکر شده که «اضعاف» جمع ضعف، به معنی دو یا چند برابر کردن چیزی است و با توجه به این که این واژه به صورت جمع در آیه آمده و با کلمه «کثیرة» تاکید شده، به علاوه جمله «یضاعف» نیز تاکید بیشتری را از یضعف می‌رساند، از مجموع این جهات استفاده می‌شود که خداوند برای انفاق‌کنندگان پاداش بسیار فراوانی قرار داده و انفاق در راه خدا همچون بذر مستعدی است که در زمین آماده‌ای افشانده شود و به وسیله باران‌های پی در پی آبیاری گردد و ده‌ها و گاه صدها برابر نتیجه دهد.
در پایان این آیه اشاره می‌کند تصور نکنید انفاق و بخشش اموال شما را کم می‌کند؛ زیرا گسترش و محدودیت روزی شما به دست خداست و او توانایی دارد در عوض اموال انفاق شده، به مراتب بیش از آن را در اختیار شما قرار دهد. بلکه با توجه به ارتباط و به هم پیوستگی افراد اجتماع با یکدیگر، همان اموال انفاق شده در واقع به شما باز می‌گردد و نیز به لحاظ اخروی فراموش نکنید که همه به سوی او باز می‌گردید و پاداش‌های بزرگ شما آن‌جا است.
در تفسیر نور از این آیه اشاره شده که موضوع وام دادن به خدا هفت‌بار در قرآن آمده است و نیز تفسیر مجمع‌البیان شرایطی را برای قرض‌الحسنه از جمله حلال بودن مال، سالم بودن مال، بی‌منت بودن، بی‌ریا بودن، مخفیانه بودن، پرداخت با عشق و ایثار، حفظ آبروی گیرنده وام و غیره بیان کرده است.
در این تفسیر همچنین می‌خوانیم: تعبیر قرض به خداوند، نشان‌دهنده آن است که پاداش قرض‌الحسنه بر عهده خداوند است. این آیه به جای فرمان به قرض دادن، سوال می‌کند که کیست به خداوند قرض دهد تا مردم احساس اکراه و اجبار در خود نکنند؛ بلکه با میل و رغبت و تشویق به دیگران قرض دهند. همچنین از آن‌جا که انسان غریزه منفعت‌طلبی دارد، لذا خداوند برای تحریک انسان از این غریزه استفاده کرده و می‌فرماید: «فَيُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافا. از طرفی به جای بیان «قرض به مردم» فرمود «به خداوند قرض دهید» تا فقرا احساس کنند که خدواند خود را به جای آنان گذاشته و احساس ضعف و ذلت نکنند.
در تفسیر نور از این آیه همچنین اشاره شده که باید جلوی بدآموزی و سوء برداشت گرفته شود؛ از این جهت که اگر در ابتدای آیه خداوند با لحنی عاطفی از مردم قرض می‌خواهد، به دنبال آن می‌فرماید: «وَاللَّهُ يَقْبِضُ وَ يَبْصُط» تا مبادا گروهی همچون یهود خیال کنند که خداوند فقیر است و نیز بدانند که قرض گرفتن خدا، برای رشد انسان است؛ نه به خاطر نیاز او.
