سرانه ناهمگون اصناف در گلبهار

پایگاه خبری تحلیلی کلام تازه – مهناز اصغری | شهر جدید گلبهار ، یکی از نقاط شاخص در استان خراسان رضوی است که با توجه به ساختار سنی، جمعیتی، فرهنگی، درجه توسعه‌یافتگی و هم‌چنین زیرساخت‌های اولیه مناسبی که در آن ایجاد شده است، این پتانسیل را دارد که بتواند در کاهش جمعیت کلان شهری مثل مشهد نقش به‌سزایی داشته باشد. هرچند جمعیت رسمی این شهر در آخرین سرشماری حدود ۳۵هزار نفر اعلام شده است، اما مشخصا این شهر تعدادی بالغ بر ۷۰هزار نفر را در خود جای داده است.

طبیعتا برای ارتقا سطح کیفی شهر علاوه بر روی آوردن به کسب و کارهای کوچک که ضمن ایجاد ارزش افزوده باعث کاهش میزان بیکاری، ایجاد مشاغل و پویایی در شهر و هم‌چنین رونق اقتصادی می‌شود، درون‌زا کردن دانش فنی تولید بسیار حائز اهمیت است. هم‌چنین در راستای استاندارد سازی، باید سایر امکانات آن نیز با سرانه کشوری مطابقت داده شود و به همین جهت در این شماره به بررسی کمبود اصناف در گلبهار پرداختیم.

الگوی نوین شهری و شهرسازی

در این راستا به گفتگوی میدانی با مردم این شهرستان نشستیم که قریب به اتفاق آن‌ها از تراکم اصناف در مرکز شهر و عدم وجود مراکز تجاری و صنفی در سایر مناطق گلایه‌مند بودند. هم‌چنین ادعای کمبود بسیاری از صنف‌ها و خصوصا اصناف خاص در گلبهار نیز مطرح بود که به طور یقین این موضوع ارجاع به شهر مشهد را بیشتر کرده و تبعا هزینه‌هایی را در بر دارد.

بخشعلی‌بیاتی، رئیس اداره صنعت و معدن چناران در رابطه با سرانه اصناف در گلبهار گفت: به طور عرف به ازای هر ۳۵ نفر، یک واحد صنفی در کشور وجود دارد که این تعداد نسبت به فراخور فرق می‌کند. اگر جمعیت کشور را ۸۰ میلیون نفر در نظر بگیریم بالغ بر ۳ میلیون واحد صنفی داریم که تقریبا به ازای هر ۲۸ نفر یک واحد صنفی وجود دارد.

جمعیت رسمی شهرستان چناران بر مبنای سرشماری سال ۹۵ بالغ بر ۱۵۵ هزار و ۱۳ نفر است که در حدود ۵ هزار واحد صنفی داریم که اگر این تعداد را محاسبه کنیم در ازای تقریبا هر ۳۰ نفر یک واحد صنفی موجود است. اما چون شهر گلبهار بر مبنای الگوی نوین شهری و شهرسازی شکل گرفته است، بازارهای خطی وجود دارد که عمدتا مردم به آن عادت کردند و به صورت سنتی و در مقایسه با چند کالا که در کنار هم قرار میگیرد،کالاها را خریداری می‌کنند و اصناف بر مبنای لکه گذاری‌های تجاری که توسط شرکت عمران ایجاد شده است موجود هستند و این شرایط کار را مقداری برای مردم سخت کرده است که باید برای تهیه اقلام و کالاها به مجتمع‌هایی که در لکه گذاری تجاری قرار گرفته‌اند، مراجعه کنند.

کمبود ۲۰۰۰ واحد صنفی کمتر از سرانه

وی بیان کرد: اگر جمعیت رسمی شهر گلبهار را ۴۰ هزار نفر در نظر بگیریم، حدود ۱۲۰۰ واحد صنفی داریم. جمعیت غیر رسمی گلبهار بالغ بر ۷۰ هزار نفر است که اگر ما جمعیت غیررسمی را مدنظر قرار دهیم ۲۰۰۰ واحد صنفی در شهر گلبهار کمتر داریم. این مساله باعث شده است که به دلیل کمبود اماکن تجاری اجاره مغازه‌ها بالا باشد. در نتیجه قیمت و هزینه‌های تمام شده برای یک واحد صنفی افزایش پیدا کرده و به نوعی کالا گرانتر به دست مردم می‌رسد.

ضوابطی که توجیه اقتصادی ندارد

رئیس اداره صنعت و معدن چناران ادامه داد: بحث بعدی این است که در شهر گلبهار چون ضوابط و مقررات شهرسازی مخصوصا در بحث مجتمع‌ها، حداقل فضای تجاری برای یک واحد صنفی حدود سی متر از طرف شهرداری تعیین شده است که سرقفلی این متراژ در شهر گلبهار۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان پیش فروش یا پیش خرید می‌شود، بنابراین قیمت تمام شده یک واحد صنفی ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان است. چه کسی که بخواهد خود مشغول به کار شود و امرار معاش کند و چه کسی که برای سرمایه‌گذاری یا اجاره اقدام به اینکار کند، سود بانکی را در مقایسه قرار می‌دهد و به این نتیجه می‌رسد که صرفه و توجیه اقتصادی ندارد. این موارد باعث شده است که قیمت کالا در شهر گلبهار کمی بالاتر باشد.

وی افزود: برای بهبود این شرایط، شهرداری باید ضوابط و مقررات خود را کمی تعدیل کرده تا اماکنی که در شهر گلبهار نیاز هست با حداقل فضای ۱۰ تا ۱۵ متر هم بتوانند پاسخگوی نیاز مردم در خصوص کالا و خدمات باشد. همچنین شرکت عمران گلبهار برای زمین‌های تجاری و لکه‌گذاری های تجاری که با مزایده به فروش می‌رساند، ضوابط و مقرراتی تعیین کند که زمانی که لکه‌گذاری تجاری در یک مجتمع مثل مسکن مهر یا منطقه‌ای انجام شد، سریعا نسبت به ساخت و ساز آن اقدا کنند. چرا که این ساخت و ساز باعث افزایش واحد تجاری شده و در نتیجه در بحث اجاره مکان واحدها رقابت‌پذیری افزایش پیدا خواهد کرد و این موضوع طبیعتا به تعدیل قیمت‌ها و اجاره واحدها می‌انجامد.

بیاتی ادامه داد: یکی دیگر از مشکلات در شهر گلبهار این است که در برخی از نقاط داخل شهر زمین‌هایی را بلااستفاده رها کرده و واگذار نمی‌کنند و آن‌ها را برای ایجاد ارزش افزوده در آینده‌ها کنار گذاشته‌اند و سازندگان شهر به نوعی از این محل برای خودشان درآمدزایی می‌کنند.

تعدیل ضوابط و مقررات، گامی در راستای توسعه

بخشعلی بیاتی در رابطه با اصنافی که تعداد آنها نسبت به دیگر واحدهایی صنفی بیشتر است مثل املاک گفت: دفاتر مشاورین املاک به تعداد زیادی در گلبهار موجود است و هم‌چنین واحدهای صنفی خواروبار هم که برای تهیه مایحتاج عمومی مردم ضروری است زیاد است. اما بعضی واحدها مثل خدمات فنی و تعمیرات زمینه کمتری دارند. مشکل دیگری که در شهر گلبهار داریم این است که عمدتا در شهرهای سنتی بانوان برای دریافت خدمات پیرایش‌گری و آرایشگری در شهرها و بخش‌های سنتی در حیاط منازل مسکونی خود قسمتی را برای ارائه خدمات آماده می‌کنند و در شهر گلبهار کمبود اماکن تجاری باعث شده است این گونه خدمات پیرایشی و آرایشی به سمت و سوی آپارتمان‌ها برود. زیرا خانه‌های ویلایی و سنتی هم در آنجاها نیست و اجاره واحدها هم بالا است و متاسفانه این امر از لحاظ مبحث اجتماعی، خیلی خوشایند نیست و از طرفی هم خیلی از افرادی که در حال حاضر در گلبهار ساکن هستند، افرادی می‌باشند که از نظر بنیه و توان مالی در سطح بالایی قرار ندارند.

شرکت عمران و شهرداری باید قوانین و ضوابط خود را تعدیل کنند

او تاکید کرد: قطعا در این بخش نیازمند این هستیم که شرکت عمران و شهرداری گلبهار ضوابط و مقررات خود را مقداری تعدیل کنند و در واگذاری اماکن تجاری و بحث زمین‌های تجاری صرفا برای افرادی که واقعا می‌خواهند کسب و کار ایجاد کنند، مساعدت‌هایی داشته باشند نه اینکه به مزایده بگذارند و بالاترین قیمت را ارائه داده و بعضی هم بخرند و تنها با گذشت زمان به ارزش افزوده زمین و املاک اضافه شود.

وی در پایان صحبت‌های خود افزود: شورای شهر و شهرداری باید به بحث تعدیل ضوابط و مقررات بپردازند که اگر این تعدیل انجام شود و گلبهار به شهرستان ارتقا پیدا کند، باز با مبحث افزایش قیمت‌ املاک و مستقلات و با تبع آن مشکلات بیشتر مواجه خواهیم بود.

موفق به گفتگو با رئیس اتاق اصناف چناران نشدیم

در ادامه این تحقیقات تلاش کردیم تا در جهت روشن شدن وضعیت با ناصر سخی، رئیس اتاق اصناف چناران نیز گفتگویی داشته باشیم و پس از گذشت چندین روز انتظار و تعویق افتادن در ارائه گزارش و انتظار جهت امکان پاسخگویی تلفنی ایشان در زمان‌های مختلف و نهایتا الزام به حضور در چناران جهت کسب اطلاعات و دریافت پاسخ سوالاتمان مبنی بر«چرایی عقب بودن سرانه اصناف نسبت به استاندارد در گلبهار، و راهکاری جهت بهبود شرایط» موفق به گفتگو با ایشان نشدیم و پرونده کمبود و عدم پراکندگی اصناف لازم در گلبهار هم‌چنان باز ماند. امید داریم مسئولین مربوطه، توجه لازم بر این موضوع را مبذول داشته و قدمی در راستای حل این مشکل بردارند.