بحران نیروی کار متخصص در شهرک صنعتی چناران؛ زنگ خطری برای توسعه و لزوم اقدام فوری مسئولین

سید جواد نظام | شهرک صنعتی چناران، به عنوان یکی از قطب‌های صنعتی خراسان رضوی، همواره نقش مهمی در توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی منطقه ایفا کرده است. اما متاسفانه، این روزها فعالیت سرمایه‌گذاران و صنعتگران در این شهرک با چالش جدی کمبود نیروی کار متخصص مواجه شده است. این معضل، نه تنها روند تولید و توسعه را کند کرده، بلکه زنگ خطری جدی برای آینده صنعتی این شهرستان به شمار می‌رود.

‌

به نظر می‌رسد ریشه اصلی این مشکل را باید در عدم توجه کافی به آموزش و تربیت نیروی متخصص در سالیان گذشته جستجو کرد. متاسفانه، در شهرستان چناران، هماهنگی و تعامل مناسبی بین مراکز آموزشی (فنی و حرفه‌ای، دانشگاه‌ها، مدارس و هنرستان‌ها) و نیازهای واقعی صنعت وجود نداشته است. در نتیجه، خروجی این مراکز، نیروی کاری نبوده که بتواند به طور کامل نیازهای تخصصی واحدهای صنعتی را برآورده سازد و این واحدهای صنعتی مجبور به جذب نیرو از شهرهای مشهد، گلبهار، قوچان و… شده‌اند.

‌

بر اساس بررسی‌های انجام شده، واحدهای صنعتی شهرک صنعتی چناران، در حال حاضر به تخصص‌هایی نظیر حسابداری صنایع، شیمی صنایع، نساجی، متالوژی، الکترونیک، الکتروتکنیک، تاسیسات، ریخته‌گری، کامپیوتر، مدیریت بازرگانی، مدیریت مالی، جوشکاری، ماشین‌سازی، قالب‌سازی و تراشکاری نیاز مبرم دارند. این در حالی است که تنها 4 رشته تخصصی مرتبط با صنعت (برق صنعتی، الکتروتیک، گیاهان دارویی، صنایع غذایی و صنایع شیمیایی) در هنرستان‌های شهرستان تدریس می‌شود که این میزان پاسخگوی نیازهای فعلی نیست.

‌

خوشبختانه، در ماه‌های اخیر، گام‌هایی برای رفع این مشکل برداشته شده است. برگزاری جلسات مشترک با اداره آموزش و پرورش و ارائه لیست رشته‌های مورد نیاز صنایع به این اداره، نویدبخش آغاز یک حرکت جدی است. همچنین، پیشنهاد استفاده از کارگاه‌های تولیدی همجوار صنعت با همکاری فنی و حرفه‌ای در شهرک صنعتی و انعقاد تفاهم‌نامه بین اداره آموزش و پرورش و واحدهای صنعتی، می‌تواند فرصت مناسبی برای آموزش عملی دانش‌آموزان هنرستانی و تربیت نیروی کار ماهر فراهم کند. با این حال بنظر می‌رسد این اقدامات کافی نیست و نیازمند پیگیری مجدانه و حمایت همه‌جانبه مسئولین است.

‌

بعضی از صاحب نظران اقتصادی معتقدند که متاسفانه، برخی از مسئولین مربوطه، به این موضوع مهم بی‌توجه بوده‌اند و انتظار می‌رود این مسئولین با درک اهمیت موضوع و با همکاری سایر ارگان‌ها، تمام تلاش خود را برای رفع این معضل به کار گیرند.
این صاحب نظران اقتصادی می‌گویند که ساختمان موجود در شهرک صنعتی چناران که متعلق به اداره فنی و حرفه‌ای است، باید هرچه سریع‌تر تجهیز و راه‌اندازی شود. ایجاد یک دفتر فعال و مجهز در این مرکز، می‌تواند نقش مهمی در آموزش و ارائه گواهی فنی و حرفه‌ای به افراد متقاضی ایفا کند. اینان همچنین معتقد هستند که ایجاد یک هنرستان همجوار صنعت، فرصتی استثنایی برای ایجاد یک مرکز تخصصی آموزش نیروی کار ماهر و منطبق با نیازهای واقعی صنعت. را ایجاد می‌کند که مسئولین باید با جدیت این موضوع را پیگیری و با همکاری صنایع شهرستان، نسبت به تکمیل تجهیزات مورد نیاز اقدام کنند.

‌

همچنین بنظر می‌رسد که برای تجهیز مراکز آموزشی و پرداخت حق‌الزحمه مربیان و اساتید مجرب، نیاز به تخصیص بودجه کافی است و مسئولین استانی و شهرستانی باید با درک اهمیت این موضوع، در تخصیص بودجه مورد نیاز نهایت تلاش خود را به کار گیرند. از سوی دیگر برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت و تخصصی برای آموزش نیروی کار موجود و ارتقای مهارت‌های آنها، می‌تواند تا حدودی کمبود نیروی متخصص را جبران کند.

‌

تعداد دیگری از فعالان اقتصادی منطقه نیز بر این اعتقاد هستند که با تشویق و ترغیب جوانان به تحصیل در رشته‌های فنی و حرفه‌ای می‌توان بخشی از این مشکل را حل نمود و با اطلاع‌رسانی مناسب و ارائه مشوق‌های لازم، می‌توان جوانان را به تحصیل در رشته‌های فنی و حرفه‌ای ترغیب کرد.

‌

این دسته از فعالان اقتصادی بر این باور نیز هستند که با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از نیروهای کار مورد نیاز واحدهای صنعتی می‌بایست از شهرستان چناران تامین شوند، سرمایه‌گذاران و صاحبان واحدهای صنعتی، باید با ارائه تسهیلات و امکانات رفاهی مناسب، زمینه را برای ماندگاری نیروهای متخصص در این شهرک صنعتی فراهم کرد.

‌

در خاتمه آنچه که می‌بایست گفت این است که آنطور که از شواهد پیداست، کمبود نیروی کار متخصص در شهرک صنعتی چناران، یک چالش جدی است که نیازمند اقدام فوری و هماهنگ مسئولین است. با اتخاذ تدابیر مناسب و پیگیری مجدانه، می‌توان این مشکل را حل کرد و زمینه را برای توسعه پایدار صنعت در این شهرستان فراهم کرد. در غیر این صورت، ادامه این روند، می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری برای اقتصاد و اشتغال‌زایی منطقه به دنبال داشته باشد.