کمبود تخت در تنها بیمارستان شهرستان چناران

کلام تازه | پیام‌های مردمی ساکنین چناران و گلبهار، حاکی از کاستی‌هایی در تنها بیمارستان محدوده چناران و گلبهار است. با گزارش کلام تازه از وضعیت این بیمارستان همراه باشید.

تهیه گزارش لزوما نیازمند دید انتقادی است و اولین تفاوت نگاه یک خبرنگار با عموم مردم، در دیدن ریزترین مشکلات و ابهامات است. مشکلاتی که با چشم غیر مسلح نیز قابل مشاهده است. استیصال و اندوه پنهان در چهره مردمی که قدر سلامتی و رنج بیماری را بیش از دیگران می‌دانند. 

اولین چیزی که در ورودی محوطه بیمارستان جلب توجه می‌کرد، سربالایی مسیر ورودی محوطه بود که قطعا در زمستان می‌توانست معضلی برای افرادی باشد که به هر نوعی راه رفتن برایشان سخت است. در محوطه بیمارستان با مردم به گفتگو پرداختیم و به صحبت آنان گوش کردیم.

ساعت‌ها در انتظار

غلام‌حسین حاجی‌آبادی که از گلبهار آمده بود و خستگی در چهره‌اش مشهود بود، می‌گفت: از ساعت پنج‌ونیم صبح دفترچه‌ها را جهت نوبت‌دهی جمع آوری و ساعت هفت‌ونیم، در ورودی باز می‌شود. اما مراجعه کننده بسیار زیاد است و نظم مشخصی در ارائه نوبت وجود ندارد و معمولا ساعت‌ها در انتظار می‌مانیم.

زن جوانی به همراه مادرش از بهداشت ضعیف بیمارستان و هوای آلوده اتاق پزشک گلایه داشت و می‌گفت: بیمارستان امکانات خاصی ندارد و خیلی از داروهای ضروری را از مشهد تهیه می‌کنیم. مراجعات به این بیمارستان نسبتا زیاد است. در مقایسه با بیمارستان‌های شهرهای بزرگ، امکانات این بیمارستان بسیار پایین است. شهری مثل چناران با این‌ همه محدودیت و تعداد مراجعه از مردم سه شهر و مردم کم بضاعت روستایی، باید بیشتر مورد توجه واقع شود. ولی تبعیض طبقاتی در بیمارستان‌ها نیز دیده می‌شود.

مریم جهانی می‌گفت: همسر برادرم را در لحظه آخر برای زایمان به بیمارستان آوردیم، اما پزشک حضور نداشته و به ناچار و بدون اورژانس او را به مشهد رساندیم و با استرس و مشکلات زیادی در مسیر روبه‌رو بودیم.

در بخش درمانگاه غالبا مردم از شلوغی و ازدحام مراجعین و انتظار چندین ساعته برای مراجعه به متخصصین گلایه‌مند بودند. در این میان شمار افرادی که شرایط را مناسب خواندند نیز کم نبود.

کمبود سرویس درمان

در بخش دیالیز شش تخت، وجود داشت که پرستار بخش در تمام مدت در حال رسیدگی به آن‌ها بود و غالبا بیماران بستری در این تخت‌ها حال مساعدی برای گفتگو نداشتند. مریم غلامی، بیمار دیالیز روستایی ناامیدانه از وضعیت بد اقتصادی و سنگین بودن مبلغ  30 هزار تومان کرایه رفت و آمد برای هر بار مراجعه جهت دیالیز و مشکلاتش می‌گفت: همسرم دو سال پیش فوت کرده و فرزندی که کمک حالم باشد ندارم. روز در میان باید برای دیالیز مراجعه کنم و از پس تامین هزینه‌های درمان بر نمی‌آیم و برای این‌کار حتی فرش زیر پایم را فروخته‌ام. ای کاش مثل شهر مشهد، بیماران دیالیزی اینجا هم سرویس درمان داشتند.

در ورودی بخش بستری زنان و اطفال، باز هم سربالایی غیرمنتظره و بی‌منطق جلب توجه می‌کرد. صدای گریه نوزاد در اتاقی سه تخت‌خوابی نویدبخش شروع زندگی بود. مادر جوانی که اشتیاق به زندگی در چهره‌اش موج می‌زد و کودکش را در آغوش داشت، اوضاع را مساعد می‌خواند و تنها از رسیدگی بخش خدمات گلایه داشت.

تنها پنج تخت مراقبت ویژه

در اتاق دیگری، اطفال بستری بودند و همان صدای گریه به طرز غم‌انگیزی ناراحت‌کننده بود. مادری غمگین و مستاصل می‌گفت: چند روزی می‌شود که پسرم در بیمارستان بستری است و هیچ بهبودی در شرایط و اوضاعش رخ نداده، این برایم بسیار نگران‌کننده است و قصد دارم برای ادامه درمان، پسرم را به مشهد ببرم.

دیگری می‌گفت: نظافت در سرویس‌های بهداشتی رعایت نمی‌شود و رسیدگی پرستاران به بیماران ضعیف است.

بخش مراقبت‌های ویژه با پنج تخت‌خواب، تلفیقی از ICU و CCU  بود و تنها یک نیرو جهت رسیدگی به بیماران حضور داشت. حضور در این بخش این سوال را به ذهن متبادر می‌کرد که با توجه به جمعیت مراجعه کننده به این بیمارستان، تنها پنج تخت مراقبت ویژه کافی است؟

تمام قسمت‌های بیمارستان را از نزدیک مشاهده کردیم و حرف‌های زیادی برای گفتن بود. اما محدودیت کاراکتری روزنامه نگاری به ما اجازه بیان تمام مشکلات موجود را نمی‌دهد.

تلاش در راستای ارائه بهترین خدمات

پس از مشاهده شرایط و شنیدن صحبت‌های بیماران، به سراغ دکتر سعید پریان، ریاست محترم بیمارستان رفتیم و مطالبات و درد دل مردم را با او در میان گذاشتیم. او با روی خوش، پذیرای ما شد و در توضیحاتی راجع به بیمارستان بیان کرد: در بیمارستان ۵۶ تخت‌خوابی ثامن‌الائمه، ماهانه به طور متوسط بین ۱۱ الی ۱۲ هزار نفر ویزیت می‌شوند که از این تعداد تقریبا چهارهزار نفر در کلینیک ویزیت و حدود هزار نفر بستری می‌شوند. متاسفانه ما در بیمارستان کمبودهایی داریم. به طور مثال قبلا دو روز در هفته دکتر ارتوپد داشتیم که تنها بیماران سرپایی در حد کمردرد و زانودرد را ویزیت می‌کرد، اما پس از هشت سال و رایزنی‌های بسیار بنده، تلاش فرماندار و نماینده شهر، نهایتا حکم یک متخصص ارتوپد برای چناران زده شده تا تمام وقت در شهرستان حضور داشته باشد. البته در کنار تخصیص متخصص باید تجهیزات ارتوپدی هم خریداری شود. قبل از این بیشترین میزان اعزام بیماران ما به مشهد در قسمت تروما یعنی مصدومینی که در اثر تصادف یا نزاع خیابانی دچار شکستگی و صدمه جدی شده‌اند، بود که ما متخصصین لازم برای درمان آن‌ها نداشتیم.

او در ادامه توضیح کمبود امکانات بیمارستان و علل اعزام بیماران به مشهد گفت: از دیگر اعزامی‌های واجب ما، بیمارانی هستند که نیاز به انژیوگرافی دارند و یا بیمارانی که دچار سکته مغزی یا قلبی هستند که در این شرایط توسط متخصص، ویزیت و اقدامات اولیه انجام شده و برای ادامه درمان به مشهد اعزام می‌شوند. اما من شخصا با همراهان بیمارانی که بی‌دلیل تمایل به انتقال به بیمارستان‌های مشهد دارند، صحبت می‌کنم تا آن‌ها را مجاب به ماندن در بیمارستان و استفاده از امکانات کنم.

پریان ادامه داد: در بیمارستان به علت کمبود نیروی مورد نیاز، کشیک‌ها بسیار سنگین است. بیشتر کمک بهیارها خانم هستند و هرکدام از آن‌ها از کسی که فرزند معلول دارد تا کمک بهیاری که از یک چشم نابینا شده‌است، به نوعی با گرفتاری‌های خود دست و پنجه نرم می‌کنند. اما همه این افراد با تمام این شرایطِ کاریِ سخت، سعی در ارائه بهترین خدمات دارند. به طور مثال دکتر آستارایی متخصص زنان، با وجود قرار داشتن در شرایط سلامتی نامناسب، برای جراحی بیماری که اگر کمی تاخیر در آن صورت می‌گرفت، هم جان مادر و هم جان نوزادش به خطر می‌افتاد حضور داشت و این جراحی در شرایطی انجام شد که به علت شرایط نامساعد خود خانم دکتر، ایشان همان شب با اورژانس به مشهد اعزام شدند.

وی در ارتباط با شرایط بهداشت بیمارستان و سرویس‌های بهداشتی اذعان داشت: من شخصا هم در منزل و هم در محل کار وسواس زیادی دارم و به همین جهت، بنا به توجه به اهمیت موضوع بهداشت، تاکید جدی به پرسنل خدماتی دارم. به قدری که حتی محوطه و سرویس-های آن را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. اما مسئله‌ای که باید به آن توجه کرد این است که غالبا بیماران ما از روستاها هستند و بعضا حتی شرایط استفاده از سرویس فرنگی را نمی‌دانند و به همین دلیل، بخشی از نظافتی که باید رعایت کنند را انجام نمی‌دهند و قبل از اینکه پرسنل خدماتی متوجه شده و رسیدگی کنند، بیمار بعدی رسیده و با دیدن وضعیت اعلام نارضایتی می‌کند.

وی در ارتباط با طراحی سربالایی اضافی رمپ ورودی محوطه بیمارستان که به نوعی دردسرساز محسوب می‌شود، توضیح داد: چند روز پیش از مدیریت فنی دانشگاه و یک شرکت طراحی ساختمانی برای نقشه‌برداری، به بیمارستان آمدند تا محوطه بازسازی و اشکالات رفع شود و به امید خدا به زودی نقشه طرح آماده و تعمیرات انجام خواهدشد.

دکتر پریان در ارتباط با لزوم ساخت مراکز درمانی دیگر نسبت به جمعیت و مراجعات از روستاهای اطراف و شهر گلبهار بیان کرد: در مجاورت بیمارستان ساختمانی موقوفی را در چهار طبقه و ۲۰۰۰ متر مربع در حال ساخت داریم که پروژه ۹۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و تا کنون حدود بیست میلیارد تومان برای ساخت آن هزینه شده‌است که شامل آزمایشگاه، کلینیک تخصصی و بخش دیالیز می‌شود و خوشبختانه صحبت‌هایی مبنی بر افتتاح این کلینیک در سال جاری وجود دارد. البته قرار بود موقوفات آستان قدس کلینیک را با تجهیزات کامل به بیمارستان چناران تحویل دهد اما به بحث افزایش قیمت‌ها مواجه شدیم. به طور مثال یک دستگاه دیالیز از ۷۰ میلیون به ۱۷۰ میلیون رسیده‌است و طبیعتا تجهیز ۱۶ تخت دیالیز هزینه زیادی دارد. این مسئله را می‌شود به تمام شرایط بسط داد. در این موضوع به دانشگاه هم نمی‌توان خرده گرفت، چراکه دانشگاه هم به ناچار کمبودها و محدودیت‌های خود را دارد. یا به طور مثال در حال حاضر ما در بیمارستان ۵ تخت آی سی یو داریم که تجهیز هر تخت چیزی درحدود یک میلیارد تومان هزینه دارد و به همین جهت تامین این مبالغ فشار زیادی را به دانشگاه علوم پزشکی تحمیل می‌کند.

دکتر پریان در پایان‌بندی صحبت های خود افزود: من، هم به عنوان یک مقام مسئول در دفاع از بیمارستان و هم در مقام فردی که بی‌خطا نیست به شما می‌گویم که اگر خللی در ارائه خدمات به بیماران وجود داشته باشد، هیچ کس خوشحال نیست و ما مدام در اندیشه رفع مشکلات احتمالی هستیم. اما متاسفانه گاها بیمارستان تامین اعتبار نمی‌شود و ما در سه بخش خدمات، کمک بهیار و نگهبان واقعا دچار کمبود هستیم و با تمام این کمبودها، تلاش در ارائه بهترین خدمات را داریم. من جدا جهت درک و حل مشکلات موجود، تقاضای بازدید بیشترمسئولین دانشگاه از بیمارستان را دارم، چراکه این بیمارستان به عنوان تنها بیمارستان موجود در منطقه که می‌بایست پاسخگوی مراجعات زیاد منطقه باشد، باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد.

توسعه تعداد تخت بیمارستانی و استقرار مراکز مراقبت ویژه نوزادان در دستور کار

پس از شنیدن توضیحات دکتر پریان، به گفتگو با دکتر علی‌اکبر رجب‌پور، مدیر شبکه بهداشت چناران پرداختیم. وی در پاسخ به مشکلات مطروحه بیان کرد: در شهرستان چناران، درخصوص ارائه خدمات در بیمارستان، تمام تلاش‌ها درجهت ارائه خدمت، مناسب بوده‌است. در حال حاضر متخصصین، طبق برنامه پیوست در کلینیک تخصصی حضور می‌یابند که قطعا بیشتر از یک روز در هفته برای هر متخصص می‌باشد و شهروندان علاوه بر مراجعه حضوری از طریق نوبت‌دهی اینترنتی سامانه دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم می‌توانند اقدام به دریافت نوبت کنند. تعداد ویزیت انجام شده توسط متخصصین گوناگون در۶ ماهه اول سال نیز، گویای این موضوع می‌باشد.

وی در خصوص تامین پزشک متخصص تصریح کرد: در این رابطه سعی شده‌است زمینه حضور حداقل ۲ متخصص برای هر رشته تخصصصی فراهم گردد که گاها و با توجه به کمبود متخصص در کشور و دانشگاه، با مشکلاتی روبه رو بوده‌ایم. در حال حاضر بیمارستان خدمات تخصصی خود را در رشته‌های داخلی، زنان، اطفال، جراحی، قلب، ارتوپدی، چشم، روانپزشکی، بیهوشی و پاتولوژی ارائه می‌دهد و از ابتدای سال ۹۸ تا پایان شهریور ماه، بالغ بر۱۶۰۰۰ نفر به درمانگاه تخصصی مراجعه کرده‌اند که در کنار این خدمات ۵۲۰۰۰ نفر نیز از خدمات درمانگاه اورژانس بهره گرفته و ۴۲۷۸  نفر نیز دربیمارستان بستری شده‌اند.

او ادامه داد: این آمار درکنار سایر آمارهای عملکردی بیمارستان قطعا گویای ارائه خدمت به شهروندان عزیز می‌باشد که البته باز هم کافی نمی‌باشد. همچنین درخصوص ارجاع بین بیمارستان، انجام آن طبق صلاحدید پزشک و نه به خواست بیمار انجام می‌شود و این موضوع بر اساس دستورالعمل‌های وزارت بهداشت و درمان و ستاد هدایت بیماران در دانشگاه صورت می‌گیرد. پزشکان در صورت نیاز به خدمات تخصصی و فوق تخصصی و یا اقدامات تشخیصی بیشتر برای نجات جان بیماران، نسبت به اعزام اقدام می‌نمایند و تا الان نیز این کار صورت‌گرفته‌است.

دکتر رجب‌پوردرخصوص کمبود پرسنل بیمارستان بیان کرد: در این زمینه قطعا کمبودهایی به خصوص در نیروهای پشتیبان از جمله کادر کمک بهیار و خدمات وجود دارد که رفع آن نیازمند صدور مجوز جذب نیروی جدید می‌باشد و در این خصوص مکاتبات و پیگیری‌های لازم صورت گرفته‌است. در خصوص خدمات مراقبت ویژه نیز تلاش می‌شود با اضافه کردن تخت‌های مراقبت ویژه که عملیات اجرایی آن درحال انجام است، نسبت به ارتقا آن اقدام گردد. همچنین در سالهای اخیر تلاش شده‌است برای توسعه خدمات درمانی بیمارستانی با توجه به جمعیت شهرستان، اقداماتی انجام گردد که می‌توان از ساخت و تجهیز و راه‌اندازی کلینیک تخصصی گلبهار با اعتبار بالغ بر ۳۰ میلیارد ریال، شروع به ساخت بیمارستان گلبهار با پیشرفت حدود ۳۰ درصد، ساخت و راه اندازی ۲پایگاه اورژانس ۱۱۵ در گلبهار و گلمکان، نوسازی تمام ناوگان آمبولانس ۱۱۵ شهرستان با اعتبار بالغ بر۸۰ میلیارد ریال، ساخت زایشگاه جدید بیمارستان چناران با اعتبار بالغ بر۴ میلیارد ریال، ساخت مجموعه کلینیک تخصصی، دیالیز، آزمایشگاه و داروخانه جدید بیمارستان چناران با زیربنای ۲۰۰۰ مترمربع و با پیشرفت ۹۵ درصد و با هزینه کرد بالغ بر ۶۰ میلیارد ریال، ارتقای تاسیسات تصفیه فاضلاب و بی‌خطرسازی زباله عفونی و سیستم گرمایش با اعتبار بالغ بر ۱۵میلیارد ریال نام برد. علاوه بر آن، توسعه تعداد تخت بیمارستانی و استقرار مراکز مراقبت ویژه نوزادان و بزرگسال نیز در دستور کار می‌باشد.

وی در پایان توضیحات خود افزود: ضمن عذرخواهی از شهروندان عزیز بابت قصور احتمالی در ارائه خدمات، تلاش خواهیم کرد باز هم در راستای ارائه خدمات بهتر و بیشتر، گام برداریم و در این زمینه از خیرین عزیز هم دعوت می‌کنیم ضمن حضور در بیمارستان در تامین و بروزرسانی تجهیزات و فضاهای بیمارستانی یاریگر ما باشند.

وی از شهروندان خواست چنانچه هرگونه شکایتی در خصوص ارائه خدمت در بیمارستان وجود دارد، با سامانه ۱۹۰ و یا شماره ۰۹۱۵۰۵۱۸۹۵۱ تماس گرفته و یا حضورا شکایات خود را در دفتر مدیر شبکه بهداشت، حراست شبکه و یا دفتر ریاست بیمارستان مطرح کنند.

جایگزینی نیروهای با سابقه

برای پیگیری موضوع تامین نیروی انسانی که یکی از مشکلات جدی بیمارستان بود به سراغ دکترعبدالله ریحانی، سرپرست مدیریت توسعه سازمان و منابع  انسانی دانشگاه علوم پزشکی در مشهد رفتیم. او در پاسخ سوال خبرنگار ما به کمبود نیروی انسانی بیمارستان ثامن‌الائمه گفت: در بیمارستان ثامن‌الائمه چناران ۹۲ نفر پرستار، ۲۰ نفر ماما، ۱۰ نفر در اتاق عمل، ۱۰ نفر هوشبر در حال خدمات‌رسانی هستند و در واقع در شبکه چناران، کمبود نیروی انسانی مثل پرستار نداریم. اما متاسفانه نیروهای به کار گرفته شده، نیروهای طرحی و اصطلاحا کم‌تجربه هستند و به خاطر کمبودهای موجود، مجبور به استفاده از این نیروها هستیم و مسئله اصلی نسبت نیروی رسمی و پیمانی ما به نسبت نیروهای طرحی که نیروی موقت هستند، است که رسیدگی به این مهم را در دستور کار قرار داده‌ایم و به زودی نیروها را جایگزین کرده و به ازای خروج نیروهای طرحی و کم‌سابقه، نیروهای ثابت و باسابقه در این بیمارستان قرار خواهیم داد.

 او ادامه داد: مشکل فعلی این بیمارستان در حال حاضر نیروی خدماتی است و ما در این بخش کمبود داریم و این مسئله بسیار حائز اهمیت است چرا که اگر بالاترین خدمات تخصصی به بیمار ارائه شود و در کنار آن خدمات لازم دیگر به موقع ارائه نشود، اجر کار تخصصی هم ضایع می‌شود و با نارضایتی مراجعین مواجه خواهیم‌ بود و در راستای حل این مشکل باید با مصاحبت‌هایی که سازمان بودجه می‌تواند با ما داشته باشد، نیروی خدماتی لازم را به کار بگیریم. البته که این مشکل صرفا در بیمارستان چناران نیست و این معضل در اغلب قریب به اتفاق واحدهای درمانی به خاطر مشکلات بودجه وجود دارد و این مبحث با توجه به صحبت‌هایی که با حوزه بودجه دانشگاه صورت گرفته است ظرف ماه‌های آینده تا حدودی مرتفع خواهدشد.

منتظر اقدامات وعده داده‌شده، خواهیم بود

هرچند که با توجه به توضیحات ارائه شده از سمت مسئولین سوالاتی مطرح است. به طور مثال چرا از ابتدا طراحی صحیح ساختمانی انجام نشده‌است که اکنون نیاز به هزینه مجدد نباشد؟ و یا چرا پیش از این به اختصاص نیروهای سابقه‌دار و با تجربه کافی به این بیمارستان اندیشیده نشده است؟

با گفتگو و پیگیری های انجام شده امیدواریم بتوانیم به خروجی مورد نیاز گزارش برسیم و مسئولان مرتبط، به وعده های خود مبنی بر رسیدگی هرچه بیشتر و رفع نواقص خدمات‌دهی و همچنین تخصیص نیروی سابقه‌دار به بیمارستان عمل کنند. البته با افتتاح کلینیک ۲۰۰۰ مترمربعی چناران، سرانه تخت بیمارستانی منطقه تا حدودی به استانداردهای لازم نزدیک و مشکلات به وجود آمده مرتفع می‌شود.

در پایان، گرچه بنظر می‌رسد پاسخ‌های ارائه شده در این گزارش از سمت مسئولین در کلام کامل و قانع کننده است اما «کلام تازه» همچنان منتظر اقدامات عملی انجام شده و انعکاس آن به مخاطبین خواهد بود.