کلام تازه | حل مشکلات معلولین چناران باید در الویت باشد، نه روی کاغذ! جای سوال است که شهرداری چناران در خصوص اجرای وظایف خود در مورد مناسب‌سازی فضای شهری برای معلولین چناران در یک سالی که از لازم الاجرا شدن آیین نامه اجرایی هیات وزیران گذشته چه اقداماتی انجام داده است؟
طبق بررسی‌های جدید بین‌المللی از هر ۷ نفر روی کره زمین؛ یک‌نفر با ناتوانی جسمی، حرکتی و ذهنی به زندگی خود ادامه می‌دهد که از این افراد با نام معلول یاد می‌شود. معلولین جزو قشر آسیب‌پذیر در هر جامعه‌ای محسوب می‌شوند و تا کنون تلاش‌های جهانی زیادی برای ارتقا فرهنگ عمومی و تغییر نگاه اجتماعی نسبت به افراد دارای معلولیت شده و هم‌چنین قوانین مختلفی در جهت حقوق معلولین به تصویب رسیده است و به همین منظور روز «سوم دسامبر»؛ در تقویم جهانی به عنوان روز معلولین نام‌گذاری شده، اما با وجود همه تلاش‌های جهانی، معلولین در بسیاری از کشورها با مشکلات زیادی دست وپنجه نرم می‌کنند.
به عنوان مثال اغلب معلولین در ایران با مشکلات مختلفی ازجمله «عدم مناسب‌سازی» فضای شهری روبه رو هستند. طبق «ماده دوم» قانون جامع حمایت از معلولین کلیه وزارت‌خانه‌ها، سازمان‌ها، موسسات، شرکت‌های دولتی و نهادهای انقلابی موظف هستند در طراحی و تولید، احداث ساختمان‌ها، اماکن عمومی و معابر و سایر وسایل خدماتی به نحوی عمل کنند که امکان دسترسی و بهرهمندی ازآن‌ها برای افراد دارای معلولیت هم‌چون سایر افراد فراهم گردد. رعایت اصول «مناسب سازی» اماکن عمومی در شهرهای بزرگ با توجه به ساخت وسازهای بیشتر مورد توجه قرار گرفته است اما این مشکل در شهرستان‌های کوچک که از بافت ساختمان و خیابان‌های قدیمی برخوردارند چندان جدی گرفته نشده و همین مساله باعث به وجود آمدن مشکلاتی برای معلولین در شهرهای کوچک شده است.
به طور مثال در شهر چناران معلولین به دلیل ساخت و سازهای نامناسب شهری از جمله وجود آسفالت نامناسب درمعابر و خیابان، فقدان رمپ در بعضی از اماکن‌عمومی، عدم وجود پل، عدم وجود خط کشی عابر پیاده و…. با مشکلات فراواتی برای تردد و حضور در اماکن عمومی مواجه هستند و نامناسبت بودن مبلمان شهری باعث نارضایتی معلولین به هنگام تردد شده است.
این گزارش در پانزدهمین شماره ماهنامه کلام تازه به چاپ رسیده است.
برای اطلاعات بیشتر روی لینک زیر کلیک کنید:
دانلود نسخه الکترونیکی پانزدهمین شماره ماهنامه کلام تازه
مطلب پیش رو گزارشی است در خصوص بررسی وضعیت معلولین شهر چناران و مشکلات آنان برای حضور بدون مشکل در محیط شهری به عنوان یکی از حقوق اولیه شهروندی و البته تذکری است به دستگاه‌های مربوطه به خصوص مدیریت شهری چناران برای اقدام مناسب در زمینه تامین حقوق عامه به خصوص معلولان.
عدم مناسب‌سازی معابر و کمبود اعتبارات مهم‌ترین مشکل معلولین چناران
در همین رابطه، راضیه دختر جوانی که دچار معلولیت جسمی و حرکتی است به خبرنگار کلام تازه گفت: در چناران برای معلولین، خیابان‌ها، معابر، تعداد قابل توجه‌ای از بانک‌ها و ادارات مناسب‌سازی نشده و نه تنها من، بلکه بسیاری از معلولین با مشکل تردد در این شهر مواجه‌اند.
وی ادامه داد: به عنوان مثال بانک ملت چناران، نرده ندارد و من هر وقت به آنجا رفتم، مجبور شدم از شخص دیگری کمک بگیرم.
راضیه هم‌چنین بیان کرد: اعتباراتی که از سوی بهزیستی برای معلولین درنظر گرفته می‌شود بسیار کم است و ویلچر و عصا هم به صورت سهمیه‌بندی به معلولین داده می‌شود که این امر برای معلولین کمی سخت است.
سطح معابر و آسفالت خیابان‌های چناران، مناسب معلولین نیست
فاطمه یکی دیگر از معلولینی است که در چناران زندگی می‌کند او در خصوص مشکلات معلولین گفت: من به دلیل این‌که معلول جسمی هستم مجبورم که از ویلچر استفاده کنم و پیاده‌رو و آسفالت خیابان‌های چناران مناسب معلولین نیست.
او هم‌چنین ادامه داد: معلولین به دلیل شرایطی که دارند از هزینه‌های زندگی بیشتری برخوردارند و این در حالی است که اغلب کالاهای مورد نیاز این قشر از جمله ویلچر و عصا برای نابینایان، معلولین جسمی و… گران شده و کمک‌هایی که می‌شود اندک است.
مشکلات معلولین فقط روی کاغذ نوشته شده
برای بررسی بیشتر مشکلات معلولین با مهران یکی دیگر از معلولین صحبت کردیم و او نیز گفت: مشکلات معلولین زیاد است و تا به حال نیز درباره چالش‌های پیش‌روی معلولین زیاد گفته شده اما این مشکلات و راه‌کار حل آن‌ها فقط روی کاغذ نوشته شده و عملی نگردیده است.
۱۱۰۶ از معلولین چناران از بهزیستی مستمری دریافت می کنند
در ادامه فاطمه آزاد، رئیس بهزیستی چناران بیان کرد: در این شهرستان ۲۵۰۰ معلول به همراه خانواده‌هایشان تحت پوشش بهزیستی قرار دارند؛ که از این تعداد ۱۱۰۶ معلول مستمری بگیری بهزیستی هستند و مبلغ مستمری دریافت می کنند.
ساختمان‌های عمومی نباید پایان‌کار بگیرند، مگر با رعایت مناسب‌سازی
وی با اذعان به نامناسب بودن بعضی از معابر و اماکن عمومی در شهر چناران افزود: در قانون حمایت از معلولین به در دسترس بودن و فراگیری معابر برای معلولان و هم‌چنین مناسب‌سازی دستگاه خودپرداز، مساجد، معابر عابرپیاده و پل‌ها اشاره شده و در همین رابطه نیز وظایفی قانونی برای دستگاه‌های دولتی و بخش خصوصی از جمله شهرداری، بهزیستی و.. مشخص شده است.
آزاد با اشاره به این‌که هیچ ساختمان عمومی، نباید پایان کار دریافت کند مگر با رعایت اصول مناسب‌سازی گفت: مناسب‌سازی برای معلولین؛ سال‌مندان و خانم‌های باردار همیشه در اولویت بوده و باید محیط را به نحوی فراهم کنیم که همه از آن استفاده کنند. و نباید عدم مناسب سازی محیط باعث منع ورود افراد دارای معلول شود.
کلام تازه را در تلگرام دنبال کنید
وی در ادامه تصریح کرد: هر شهرستان برای مناسب‌سازی معابر یک ستاد ویژه دارد که فرماندار همان شهر رئیس این ستاد و رئیس بهزیستی نیز دبیر آن است و ما هر ۳ ماه در همین خصوص با حضور اعضا که شامل شهرداری‌ها و بخشداری هستند جلسه‌ای تشکیل می‌دهیم و با توجه به اعتبارات دولتی که ابلاغ می‌شود، دستگاه‌ها موظف هستند از درب ورودی اتوماتیک و برای ادارات دولتی چند طبقه نیز از آسانسور و … استفاده کنند.
رئیس بهزیستی چناران هم‌چنین خاطر نشان کرد: ما مرتبا از معابر عکس می‌گیریم و در شورا بررسی می‌کنیم و از مقامات شهرستان خواسته‌ایم که در خصوص مناسب‌سازی کنار ما باشند و طی بودجه‌هایی که ابلاغ می‌شود باید ۱۰ درصد از کل آن بودجه به منظور مناسب‌سازی معابر و خیابان‌ها درنظر گرفته شود.
وی هم‌چنین در خصوص مناسب‌سازی ادارات شهرستان چناران عنوان کرد: بعضی از ادارات از جمله آموزش وپرورش که تازه‌ساز هستند اصول مناسب‌سازی در ساختمان آن رعایت شده است اما در چناران برخی از ساختمان ادارات قدیمی هستند و به همین دلیل نیز این اصول رعایت نشده که باید به آن توجه ویژه کرد.
روان‌سازی تردد در خیابان‌ها، مهم‌ترین خواسته معلولین چناران
همان‌طور که در گزارش به آن اشاره شد، فقدان اصول مناسب‌سازی در خیابان‌ها و اماکن‌عمومی چناران برای معلولین دچار مشکل شده است. به طوری‌که بسیاری از معلولینی که در این شهر زندگی می‌کنند مجبور هستند که به هنگام تردد و یا عبور از خیابان از دیگران کمک بگیرند و یا به غیر از انجام کارهای ضروری کمتر از منزل خارج شوند و همان‌گونه که در قانون جامع حمایت از معلولین ذکر شده مناسب‌سازی فضای شهری باید مدنظر سازمان‌ها و نهادهای دولتی قرار گیرد که در همین راستا روان‌سازی تردد در کوچه‌ها، پیاده‌روها و خیابان‌ها یکی از مهم‌ترین خواسته‌های معلولین چناران است و مسئولین ذی‌صلاح که وظیفه چیدمان و مناسب‌سازی فضای شهری را بر عهده دارند باید این موضوع را در اولویت کاری خود قرار دهند.
فرصت ۲ ساله برای اصلاح معابر پیش روی دستگاه های اجرایی
هیئت وزیران در جلسه ۱۰/۹/۱۳۹۸ به پیشنهاد سازمان بهزیستی کشور با مشارکت وزارت‌خانه‌های کشور و راه و شهرسازی و سازمان برنامه و بودجه کشور و به استناد تبصره (۲) ماده (۳) قانون حمایت از حقوق معلولان -مصوب ۱۳۹۶- آیین‌نامه اجرایی ماده یاد شده را تصویب و دستگاه‌های اجرایی را مکلف به مناسب‌سازی معابر و فضاهای شهری برای دسترسی معلولان کرد.
براین اساس همه دستگاه‌های اجرایی باید تا سه سال آینده برای دسترسی‌پذیری معلولان به خدمات، ساختمان‌های خود را مناسب‌سازی کنند که در حال حاضر یک سوم این مدت به پایان رسیده و حداقل در شهر چناران اتفاق محسوسی برای بهبود کیفیت زندگی معلولین در بهرهمندی از امکانات شهری نیفتاده است و همین امر دلیلی است بر حضور کمرنگ و حداقلی آنان در محیط پیرامونی و سطح‌شهر، یا به تعبیری دیگر خانه‌نشینی اجباری که می‌تواند تبعات روحی و روانی مضاعفی را نیز بر این عزیزان تحمیل کند.
بی‌توجهی شهرداری‌ها نسبت به معلولین چناران پذیرفتنی نیست
با توجه به قوانین موجود و تصریح ماده ۱۰ آیین‌نامه اجرایی ماده (۳) قانون حمایت از حقوق معلولان، که در آن به صراحت وظایف شهرداری‌ها و دهیاری‌های سراسر کشور را جهت مناسب‌سازی و دسترس‌پذیری محیط، معابر، اماکن و وسایل حمل و نقل عمومی و مبلمان شهری مشخص کرده است، بی‌توجهی نسبت به حقوق قانونی و شهروندی معلولان توجیه ناپذیر و ظلم در حقِ بخشی از جامعه است که در بسیاری از موارد و علی‌رغم معلولیت‌ها و محدودیت‌های تحمیلی، توانایی بالای خود در تاثیرگذاری‌های اجتماعی در وجوه مختلف را به اثبات رسانده‌اند.
مدیریت شهری چناران و چند سوال مهم
با توجه به مشکلات عدیده‌ای که در سطح چناران در خصوص تردد معلولان مشاهده می‌شود و با عنایت به صراحت قانون و آیین نامه اجرایی مورد اشاره، ضروری است که شهردار و مدیران شهری چناران در جهت شفاف‌سازی و ارائه گزارش عملکرد به مردم، خود را موظف به پاسخ‌گویی در مورد چرایی وضع موجود بدانند و این‌که چرا در سال‌های گذشته اقدام محسوسی برای پیگیری و تحقق مطالبات به حق معلولان صورت نگرفته است؟
کلام تازه را در اینستاگرام دنبال کنید
جای سوال است که شهرداری چناران در خصوص اجرای وظایف خود در مورد مناسب‌سازی و دسترس‌پذیری محیط، معابر، اماکن و وسایل حمل و نقل عمومی و مبلمان شهری، هم‌سطح‌سازی معابر، نصب خط هدایت نابینایان در پیاده‌روها، تامین محل ویژه توقف خودروی افراد دارای معلولیت، نصب چراغ‌های راهنمای مجهز به علایم صوتی ویژه افراد نابینا و کم بینا در تقاطع و مناسب‌سازی پایانه‌ها، ایستگاه‌ها و ناوگان حمل و نقل عمومی، در یک سالی که از لازم الاجرا شدن آیین نامه اجرایی هیات وزیران گذشته چه اقداماتی انجام داده است؟
ضروری است که شهرداری و شورای اسلامی شهر چناران برای برطرف شدن برخی ابهامات در خصوص کم توجهی به قانون فوق‌الذکر، برنامه‌های خود برای رسیدن به اهداف تعیین شده در بهبود شرایط زندگی معلولان چنارانی را برای مردم تشریح کنند تا علاوه بر جامعه معلولان، عموم مردم چناران نیز در مقام مطالبه گری، بتوانند بر عملکرد آنان نظارت داشته باشند.
با توجه به تحقیق صورت گرفته بیش از ۶۰ درصد اداراتی که دارای مراجعات فراوان هستند مانند ثبت احوال، ثبت اسناد، جهاد کشاورزی، اوقاف، تامین اجتماعی، دادگاه‌ها، صنعت معدن، نهاد کتابخانه‌های عمومی، شرکت گاز و کل بانک‌ها، مساجد و پارک‌های سطح شهر و هم‌چنین بیش از ۷۰ درصد معابر پرتردد و مهم چناران نیازمند به‌سازی و مناسب‌سازی جهت تردد معلولان هستند و این سطح وسیع از مشکلات شهری، فعالیت دوچندانی را از سوی مدیران شهری و ارگان‌ها و نهادهای مسئول را می طلبد.
حضور ۱۴۵۳ معلول جسمی حرکتی و حدود ۳۷۰ نابینا در شهر چناران که با حجم زیادی از مشکلات و کمبودها مواجه هستند باید دغدغه همه مدیران ذیربط و به خصوص سازمان بهزیستی و مدیریت شهری چناران باشد و برطرف کردن موانع حضور بی‌خطر این عزیزان در سطح شهر نیز به عنوان یک اولویت مهم در تصمیم‌سازی و برنامه‌های اجرایی تبدیل شود.
با سلام.
مطلبتان جامع و عالی بود.
سلام. با تشکر و ممنون از همراهیتون.